Để có rau sạch đúng theo tiêu chuẩn GAP (Good Agricultural Practices)
Hiện nay, nhiều người vào quán cơm, quán phở, quán bành xèo… hay có thói quen ăn rau sống mà không hề biết nguồn gốc của nó từ đâu? Có bị nhiễm giun sán hay không (nhất là sán đầu chó)? Có bị dư lượng thuốc trừ sâu hay không? Cho nên để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm (nhất là rau để ăn sống, như: ngò gai, quế, húng cây, tía tô, diếp cá, hẹ, cải bẹ xanh, cải ngọt…), mọi công việc phải được sạch an toàn từ nơi trồng đến bàn ăn, vì thế trồng rau sạch phải theo tiêu chuẩn GAP (Good Agricultural Practices).
Vậy GAP là gì? Tháng 9-2003, Tổ chức người bán lẻ và cung cấp ở châu Âu EUREP (European Retail Products Good Agriculture Practice) đã đưa ra tiêu chuẩn rau sạch và hàng hóa của các nước muốn vào thị trường này phải tuân theo tiêu chuẩn GAP. Để thực hiện đúng nguyên tắc sản xuất rau sạch theo tiêu chuẩn GAP, người trồng rau phải tuân thủ theo trình tự các khâu: Chọn đất, nước tưới, giống, phân bón, bảo vệ thực vật và thu hoạch - đóng gói.
Theo tiêu chuẩn của GAP: Đất trồng rau phải là đất cao, thoát nước tốt, thích hợp với quá trình sinh trưởng, phát triển của rau. Tốt nhất là chọn đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất thịt trung bình có tầng canh tác dày 20 - 30 cm. Vùng trồng rau phải cách xa với khu vực có chất thải công nghiệp nặng và bệnh viện ít nhất 2km. Cách xa chất thải đô thị ít nhất 200m. Đất có thể chứa một lượng nhỏ kim loại nhưng không được tồn dư hóa chất độc hại. Vì trong rau xanh lượng nước chiếm 90% nên việc tưới nước có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm. Nếu không có nước giếng thì dùng nước sông, ao, hồ không bị ô nhiễm. Nước sạch còn dùng để pha các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV)…
Đối với nguồn giống chỉ nên gieo những hạt giống tốt, cây con khỏe mạnh, không có mầm bệnh, biết rõ nguồn gốc nơi sản xuất hạt giống. Hạt hay rau giống nhập nội phải qua kiểm dịch thực vật. Trước khi gieo trồng, hạt giống phải được xử lý hóa chất hoặc nhiệt. Trước khi trồng rau cần xử lý bằng thuốc Sherpa 0,1% để phòng và trừ sâu hại sau này.
Mỗi loại cây có chế độ bón phân khác nhau, trung bình để bón lót dùng 15 tấn phân chuồng và 300kg lân hữu cơ vi sinh cho 1ha. Tuyệt đối không dùng phân chuồng tươi, nhằm loại trừ các vi sinh vật gây bệnh, vi sinh vật gây nóng cho rễ cây, tránh sự cạnh tranh đạm giữa cây trồng và các nhóm vi sinh vật khác. Tuyệt đối không dùng phân tươi và nước phân chuồng để tưới rau. Không sử dụng thuốc BVTV thuộc nhóm I, nhóm II, khi thật cần thiết có thể sử dụng nhóm III và IV. Nên chọn loại thuốc có hoạt chất thấp, ít độc hại với ký sinh thiên địch. Kết thúc phun thuốc trước khi thu hoạch ít nhất 5-10 ngày.
Ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học như các hạt củ đậu, các chế phẩm thảo mộc, các ký sinh thiên địch để phòng bệnh. Áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt với biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM như: Luân canh giống rau trồng hợp lý, sử dụng giống tốt không bệnh… Sau khi thu hoạch, rau sạch phải được loại bỏ các lá già, héo, bị sâu, dị dạng. Rau được rửa kỹ bằng nước sạch, để ráo cho vào túi sạch trước khi mang đi tiêu thụ tại các cửa hàng. Trên bao bì chứa rau sạch phải có địa chỉ nguồn gốc rõ ràng, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng.
