Xây dựng và quản lý chỉ dẫn địa lý Bến Tre dùng cho sản phầm dừa uống nước xiêm xanh của tỉnh Bến Tre
Bến Tre có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế dừa, quy mô trồng dừa chiếm 1/3 diện tích trồng dừa của cả nước. Ngành dừa luôn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và là sản phẩm nông nghiệp chủ lực của địa phương được Tỉnh ủy, UBND tỉnh đặc biệt quan tâm chỉ đạo và đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, dự án nhằm thúc đẩy ngành dừa phát triển, trước hết là dự án xây dựng và quản lý chỉ dẫn địa lý “Bến Tre” cho sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh do Trung tâm Nghiên cứu công nghệ và Sở hữu trí tuệ Ciptek chủ trì thực hiện.
Biểu trưng của chỉ dẫn địa lý “Bến Tre” dùng cho sản phẩm dừa xiêm xanh của tỉnh Bến Tre. |
Sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh Bến Tre được dán biểu trưng chỉ dẫn địa lý “Bến Tre” trước khi đưa ra thị trường. |
Theo Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 thì “Chỉ dẫn địa lý” là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể. Việc bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý dừa uống nước xiêm xanh Bến Tre mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng sản xuất và kinh doanh của tỉnh, góp phần duy trì, bảo vệ thương hiệu đặc sản của địa phương, liên kết sản xuất kinh doanh giúp người dân tăng thu nhập.
Trước khi triển khai dự án, dừa uống nước xiêm xanh của tỉnh chưa được pháp luật bảo hộ về chỉ dẫn địa lý. Chính điều này gây khó khăn cho hoạt động kiểm soát chất lượng và nguồn gốc của sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh Bến Tre. Do đó việc tạo lập một thương hiệu cho dừa uống nước xiêm xanh là cần thiết.
Thông qua dự án, nhóm nghiên cứu đã điều tra, khảo sát và xác định được đặc thù hình thái, đặc thù chất lượng của sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh Bến Tre có những đặc trưng như: vỏ trái có màu xanh đến hơi vàng, trái dạng hình cầu, độ ngọt cao 11,47±0,160B, tỷ lệ thịt trái 50-60%, trọng lượng trái trung bình 1,3-1,4 kg,...
Sau quá trình thực hiện, dự án tạo được các sản phẩm đề ra theo thuyết minh ban đầu như: Xây dựng thành công mô hình quản lý chỉ dẫn địa lý tại địa phương và đã cấp quyền chỉ dẫn địa lý cho 13 chủ thể đáp ứng điều kiện sử dụng chỉ dẫn địa lý; biểu trưng, tem, nhãn chỉ dẫn địa lý “Bến Tre” cho sản phẩm dừa xiêm xanh của tỉnh; sổ tay giới thiệu và hướng dẫn sử dụng chỉ dẫn địa lý Bến Tre cho sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh; chương trình quảng cáo; đoạn phim tư liệu; Hệ thống các quy định về việc sử dụng và quản lý chỉ dẫn địa lý trên thực tế,... Đặc biệt đã đăng ký bảo hộ thành công chỉ dẫn địa lý và được Cục Sở hữu trí tuệ-Bộ KH&CN cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và được tỉnh Bến Tre tổ chức Lễ công bố tháng 03/2018 đồng thời UBND tỉnh giao Sở KH&CN chủ trì, giúp UBND tỉnh quản lý chỉ dẫn địa lý trên.
Để duy trì và phát triển chỉ dẫn địa lý, nhóm thực hiện đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị. Cụ thể, tỉnh tăng cường hoạt động tuyên truyền, quảng bá để nhanh chóng đưa sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh có gắn chỉ dẫn địa lý vào thị trường; các đơn vị được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cần tuân thủ quy định về quản lý, sử dụng. Người dân, người sản xuất, kinh doanh nhận thức được rằng chỉ dẫn địa lý là tài sản chung của tỉnh, của quốc gia nên mỗi cá nhân, tổ chức phải tự ý thức trong giữ gìn và phát triển chỉ dẫn địa lý “Bến Tre” trở thành công cụ hữu hiệu giúp nâng cao hiệu quả của hoạt động sản xuất và kinh doanh.
Dự án được Hội đồng KH&CN chuyên ngành tỉnh đánh giá cao và thống nhất nghiệm thu ngày 15/02/2020. Thành công của dự án không chỉ góp phần quảng bá danh tiếng và nâng cao giá trị sản phẩm mang thương hiệu Bến Tre mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của quyền sở hữu trí tuệ.