Một số ghi nhận từ việc xử lý ra hoa bòn bon
Bòn bon là một loại cây ăn trái thuộc họ dâu đất, ra hoa và đậu trái ở thân và cành. Tuy không yêu cầu cao lắm về đất, nhưng phải thoát nước tốt và mực nước mương không được quá gần mặt liếp. Đây được coi là một trong những loại cây ăn trái chậm cho trái nhất, nếu trồng bằng hột có khi phải mất từ 10 đến 15 năm mới ra hoa đậu trái, để rút ngắn thời gian nên chọn cây giống được sản xuất bằng phương pháp vô tính theo hình thức ghép mắt hoặc ghép cành lên gốc ươm từ hột.
 |
|
Mầm hoa bòn bon sau kỳ khô hạn. |
Bòn bon thường ra hoa từ tháng 3-5 và thu hoạch vào tháng 7-8 âm lịch. Trong điều kiện tự nhiên, bòn bon ra hoa làm nhiều đợt, thời gian ra hoa có thể kéo dài nhiều tháng. Tuy nhiên, việc xử lý ra hoa cho bòn bon hiện tại vẫn chưa có nhiều tài liệu hướng dẫn, một vài phát hiện trong sản xuất của người dân cũng được ghi nhận, như sau kỳ khô hạn thì bòn bon dễ ra hoa hay khi xiết nước cùng chôm chôm thì bòn bon ra hoa sớm hơn, việc xử lý trong vụ nghịch bằng cách xiết nước cũng chỉ đạt 50-60%, có nông dân cũng sử dụng chất ức chế paclobutazol quét vòng quanh gốc cây cách mặt đất 50-70cm cũng sớm cho hoa trong vụ mùa.
 |
|
Hoa bòn bon phát triển nhanh và đậu trái. |
Quan sát quá trình ra hoa của bòn bon cho thấy trong điều kiện khô hạn thì mầm hoa có xuất hiện nhưng lại không phát triển và khi có mưa xuống hoặc tưới nước tạo ẩm độ trong đất thì hoa mới phát triển nhanh, đến lúc này bòn bon mới thật sự là ra hoa, sau đó hoa nở và đậu trái, thời gian từ khi đậu trái đến thu hoạch khoảng 100 ngày. Từ những ghi nhận này thì việc xử lý ra hoa cho bòn bon cũng tương tự như sầu riêng, chôm chôm, sau quá trình xử lý phân bón, chất ức chế và tạo khô hạn bằng cách phủ bạt kết hợp xiết nước và khi đến thời điểm thích hợp thì tiến hành “kít” nước nhằm thúc đẩy phát triển mầm hoa. Như vậy, muốn điều khiển cho bòn bon ra hoa sớm hơn mùa vụ tự nhiên cần chú ý tạo điều kiện cho bòn bon hình thành mầm hoa bằng cách xiết nước hay phun paclobutazol và khi xuất hiện mầm hoa thì tiến hành tưới nước để thúc đẩy mầm hoa phát triển.
 |
|
Bòn bon Thái vào mùa. |
Do đó, để cho bòn bon cho trái theo ý muốn cần có biện pháp xử lý thích hợp ở từng giai đoạn mới đạt được tỉ lệ ra hoa cao. Quy trình tóm tắt xử lý ra hoa bòn bon có thể tham khảo như sau: Khi cơi lá làm bông (cơi 3) từ giai đoạn lá non đến lụa tiến hành phun MKP với nồng độ 0,5% (tương đương 1kg MKP pha với 200 lít nước), sau đó từ 7-10 ngày cơi lá sẽ chuyển sang xanh nhạt hay trưởng thành thì tiến hành phun paclobutazol với nồng độ 1.500ppm (tương đương 1 lít paclobutazol loại 15% pha với 100 lít nước) và tiến hành tạo khô hạn bằng cách xiết nước, kết hợp phủ bạt nếu xử lý nghịch vụ trong mùa mưa. Đến khi xuất hiện mầm hoa thì xử lý nước bằng cách tưới đẫm hoặc xả nước vào mương xấp xỉ mí liếp, sau đó rút nước, bơm cạn và xiết khô trở lại. Và khi phát hoa chuyển qua giai đoạn phát triển nhanh thì tiến hành chăm sóc bình thường theo các thời kỳ nuôi hoa, đậu trái.
Với những ghi nhận trên, hy vọng rằng trái bòn bon sẽ cùng với một số chủng loại trái cây khác có mặt quanh năm trên thị trường, góp phần làm phong phú và đa dạng hóa sản phẩm trái ngon, tăng thêm hương vị cuộc sống.
