Giải pháp chuyển giao khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp
Trong sản xuất nông nghiệp, việc ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho bà con nông dân luôn được huyện quan tâm, triển khai thực hiện Những năm qua, thực hiện theo sự chỉ đạo và hướng dẫn của ngành cấp trên và Ủy ban nhân dân huyện Mỏ Cày Bắc (tỉnh Bến Tre), Trạm Khuyến nông huyện đã đẩy mạnh công tác chuyển giao khoa học kỹ thuật nhằm giúp nông dân tiếp cận, nắm bắt các kỹ thuật công nghệ mới, áp dụng vào thực tiễn sản xuất để nâng cao hiệu quả kinh tế.
Công tác khuyến nông, chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật được đẩy mạnh, xây dựng những mô hình sản xuất mới như: trồng dừa theo hướng hữu cơ, nuôi gà an toàn sinh học, nuôi tôm càng xanh toàn đực, ủ phân hữu cơ theo công nghệ ASP,... Nhiều mô hình trồng xen, nuôi xen trong vườn dừa nhất là tôm, gà, cây có múi, cây giống, hoa kiểng đạt hiệu quả kinh tế cao đã được nhân rộng.
Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn; hầu hết các mô hình mới chỉ dừng lại ở việc trình diễn, có những mô hình trình diễn rất hiệu quả nhưng khi chuyển giao cho người dân khả năng nhân rộng còn chậm so với yêu cầu đặt ra, bên cạnh đó có những mô hình triển khai chậm, còn trễ mùa vụ,…..
Chuyển giao công nghệ, tiến bộ khoa học kỹ thuật tiến bộ được coi là chìa khóa vàng giúp sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả kinh tế cao. Thông qua các mô hình, các lớp dạy nghề, tập huấn, chuyển giao kỹ thuật góp phần thay đổi tập quán sản xuất canh tác, giảm chi phí, công lao động, gia tăng hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp. Các mô hình thử nghiệm giống mới, kỹ thuật canh tác cải tiến, mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích đất canh tác tiếp tục được đưa vào triển khai tại huyện và cho hiệu quả bước đầu. Thành công của những mô hình này đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, giảm chi phí, góp phần bảo vệ môi trường và mang lại hiệu quả kinh tế trong sản xuất.
Mô hình nuôi lươn đồng sinh sản. |
Mô hình ủ phân hữu cơ thông khí (ASP). |
Trong thời gian tới, để đẩy mạnh hoạt động khuyến nông, chuyển giao khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, tôi xin đề xuất một số giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới như sau:
- Thứ nhất, để nâng cao hiệu quả của việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, ngoài việc khuyến khích người dân thực hiện cơ giới hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật, đưa các giống cây trồng, vật nuôi mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất, cần đẩy mạnh kêu gọi, thu hút doanh nghiệp tham gia liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm để nông dân mạnh dạn thay đổi tập quán canh tác.
Xây dựng các mô hình sản xuất phù hợp với đất đai, thổ nhưỡng, trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay và gắn với thị trường tiêu thụ; phù hợp với khả năng tiếp thu, với điều kiện cụ thể ở từng nơi và mang lại thu nhập ổn định.
- Thứ hai, thường xuyên tổ chức các lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp theo từng vùng, từng địa bàn, từng lĩnh vực sản xuất thông qua chương trình khuyến nông, tập huấn; trang bị cho người dân kiến thức liên kết, hợp tác trong sản xuất và đào tạo kỹ thuật. Thông qua các hoạt động này, các hộ nông dân được tiếp cận và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất đạt kết quả cao, từng bước thay đổi nhận thức từ sản xuất độc canh, quảng canh sang sản xuất thâm canh, chuyên canh, xen canh,... từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tự cung tự cấp sang liên kết sản xuất.
- Thứ ba, để chuyển giao thành công các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp đòi hỏi người cán bộ chuyển giao phải có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm công tác, tinh thần trách nhiệm và đặc biệt là phải có kiến thức bản địa: am hiểu điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở hạ tầng, đất đai, khí hậu của vùng sản xuất; am hiểu tập quán canh tác, sinh sống của người dân địa phương, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm và thị trường tiêu thụ sản phẩm.
- Thứ tư, khi xây dựng mô hình và tổ chức hướng dẫn chuyển giao quy trình kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản cho nông dân phải xác định được lợi thế về thổ nhưỡng để áp dụng những kỹ thuật phù hợp với đặc điểm tình hình của từng vùng, từng địa phương.
- Thứ năm, nâng cao năng lực và trình độ cho đội ngũ cán bộ quản lý điều hành, gắn với đào tạo cán bộ chuyên môn như: khuyến nông, bảo vệ thực vật,... để có thể tiếp cận và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân.
- Thứ sáu, sử dụng đa dạng các hình thức thông tin, tuyên truyền các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, như: thông qua hệ thống Đài Truyền thanh, Website, Bản tin Khuyến nông, Email, mạng xã hội (Zalo, Facebook),… nhằm giúp người dân giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tiếp nhận thông tin.