Một số kinh nghiệm nhằm hạn chế thiệt hại cho vật nuôi trong điều kiện hạn mặn
Trong năm vừa qua, với thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiệt độ không khí tăng cao, đầu tiên ta thấy vật nuôi giảm ăn, không ăn hết lượng thức ăn cung cấp, uống nước nhiều hơn. Nếu sử dụng nước bị nhiễm mặn một cách đột ngột, đàn vật nuôi sẽ bị rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, bỏ ăn, khát nước, đau bụng,… ảnh hưởng đến xấu đến sự tăng trưởng, phát triển của vật nuôi. Khi đó, sức đề kháng giảm, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh dịch bệnh như bệnh Dịch tả, bệnh E.coli, bệnh phó thương hàn, bệnh tụ huyết trùng… Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến môi trường chăn nuôi bị ô nhiễm.
Khi vật nuôi gặp những điều kiện bất lợi như trên và phải uống nước có độ mặn trên ngưỡng chịu đựng trong thời gian dài, vật nuôi có thể bị ngộ độc và có những biểu hiện về thần kinh, có thể làm chết vật nuôi, gây thiệt hại về kinh tế cho người chăn nuôi.
Theo PGS.TS. Đỗ Võ Anh Khoa, Trưởng Bộ môn Chăn nuôi Khoa Nông nghiệp & SHUD của Trường Đại học Cần Thơ cho biết, nước uống có độ mặn ≤ 1‰ đều thích hợp cho các giai đoạn phát triển của vật nuôi. Theo đó, các loài vật trưởng thành, nuôi thịt sử dụng nước uống có độ mặn giới hạn cho phép như gà, vịt là 1-2‰; heo, dê dưới 4‰; trâu, bò từ 5-7‰ và tuyệt đối, không được sử dụng cho thú non, bò đang mang thai hoặc cho con bú.
Vì vậy, người chăn nuôi cần chủ động thực hiện các biện pháp trữ nước ngọt và công tác phòng, chống dịch bệnh trong mùa hạn mặn trên đàn vật nuôi.
1. Trước khi hạn, mặn xâm nhập
- Chuồng trại thoáng mát, có thể lắp đặt quạt điện, hệ thống phun sương lên mái chuồng để giảm bớt nhiệt hoặc trồng các loại cây để tạo bóng mát xung quang khu chuồng nuôi.
- Chăm sóc vật nuôi chu đáo, chế độ dinh dưỡng đầy đủ để nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi.
- Hàng ngày quét dọn, vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ; điều chỉnh giảm mật độ nuôi nhốt trong chuồng so với khuyến cáo kỹ thuật để giảm nhiệt cho cơ thể vật nuôi. Chủ động tiêm ngừa vắc xin đầy đủ cho các loại vật nuôi theo quy định của thú y tại địa phương.
- Thường xuyên theo dõi lịch đóng mở cống để lấy nước ngọt, đo kiểm tra độ mặn và kế hoạch trữ nước ngọt hợp lý để cung cấp nước uống cho vật nuôi và vệ sinh chuồng trại.
 |
2. Trong giai đoạn hạn, mặn:
Điều chỉnh chuồng trại luôn thoáng mát để giảm bớt nhiệt, giúp vật nuôi hạn chế nhu cầu nước. Hạn chế tối đa sử dụng nước mặn để dội rửa chuồng, máng ăn, máng uống để tránh vật nuôi uống nước mặn.
 |
|
Sử dụng túi nilon để trữ nước ngọt. |
Nếu không có nguồn nước ngọt từ nhà máy nước, trại nuôi có thể trữ ngọt trong các vật chứa kín như bể xây, thùng nhựa composite, túi nhựa chuyên dùng, đào ao trải bạt hoặc trữ nước ngọt bằng túi ni-lông chứa nước dưới ao. Nguồn nước từ ao, hồ trước khi đưa vào các vật chứa cần khử trùng khoảng 3 ngày mới cho vật nuôi ăn uống để đảm bảo vệ sinh thú y.
Trong trường hợp bắt buộc cho vật nuôi uống nước nhiễm mặn do không đủ nguồn nước ngọt thì cần phải pha nước ngọt dần dần với nước mặn để vật nuôi có khả năng thích nghi, nhưng không được vượt quá độ mặn cho phép và chỉ sử dụng tạm thời trong giai đoạn ngắn.
Lưu ý cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho phù hợp, cần tăng các loại thức ăn xanh, giảm bớt lượng thức ăn tinh trong ngày. Bổ sung thêm vitamin C, B.complex, chất điện giải, men tiêu hóa… vào trong nước uống hoặc trong thức ăn để nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi.
Thường xuyên theo dõi lịch đóng mở cống để lấy nước ngọt, đo kiểm tra độ mặn và kế hoạch lấy nước hợp lý để cung cấp nước uống cho vật nuôi và vệ sinh chuồng trại.
3. Sau hạn, mặn:
Sau khi có nước ngọt trở lại cũng là thời điểm bắt đầu mùa mưa. Vì vậy, người chăn nuôi cần phải chuẩn bị một số biện pháp phòng ngừa:
 |
|
|
 |
- Tiêm phòng cho vật nuôi các bệnh thường gặp nuôi theo quy định của thú y tại địa phương.
- Kiểm tra lại các hồ, bể chứa nước và các đường ống dẫn nước về mức độ hư hỏng để sửa chữa. Đồng thời vệ sinh tiêu độc, sát trùng chuồng nuôi và các vật dụng, dụng cụ chăn nuôi.
- Tăng cường dinh dưỡng cho vật nuôi nhằm bồi dưỡng sức khỏe bằng các loại thức ăn tốt. Bổ sung thêm vitamin C, B.complex, chất điện giải, men tiêu hóa… vào trong nước uống hoặc trong thức ăn để nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi.
- Điều chỉnh chuồng trại cho phù hợp với thời tiết, hạn chế mưa tạt, gió lùa.
- Kiểm tra tình trạng sức khỏe của vật nuôi để phòng trị kịp thời.
