Bến Tre: Tập trung giải pháp canh tác bền vững bưởi da xanh
Bưởi da xanh là một trong các loại trái cây đặc sản, có chất lượng cao của Bến Tre và đang được tập trung đầu tư phát triển về lâu dài. Theo quy hoạch diện tích bưởi ở Nam Bộ, đến năm 2020, Bến Tre phải đạt 6.500 ha.
Trong những năm qua, cây bưởi da xanh được tỉnh quan tâm đầu tư phát triển, nâng cao năng suất và chất lượng. Đặc biệt, với chương trình phát triển 4.000 ha bưởi da xanh, đến năm 2010, Bến Tre đạt gần 4.000 ha. Tốc độ phát triển diện tích bưởi trên địa bàn tỉnh khá nhanh, hiện lên đến hơn 4.700 ha, năng suất từ 9-14 tấn/ha, sản lượng hàng năm đạt khoảng 38.000 đến 40.000 tấn trái. Để phát triển loại cây đặc sản này, Bến Tre cũng đã được xây dựng bản đồ quy hoạch vùng trồng, tuyển chọn dòng bưởi tốt, xây dựng nhãn hiệu tập thể "Bến Tre", xây dựng website quảng bá, cấp 1 chứng nhận GlobalGap bưởi da xanh (Nhơn Thạnh-thành phố Bến Tre), 3 chứng nhận VietGap (xã Quới Sơn-Châu Thành, hợp tác xã Mỹ Thành An-thành phố Bến Tre và Hòa Nghĩa-huyện chợ Lách)...
Bên cạnh những thuận lợi đó, thời gian gần đây, do ảnh hưởng của biến khổi khí hậu, dịch hại trên cây trồng phát triển là nguyên nhân đang đe dọa đến năng suất và chất lượng bưởi. Nếu vào cuối năm 2012, tại Bến Tre chỉ mới xuất hiện sâu đục trái gây hại rải rác, tỉ lệ từ 3-5% thì vào đầu năm 2013, tỉ lệ nhiễm bệnh đã lên đến 30-40%. Cho đến nay, sâu đục trái vẫn được xem là mối nguy hại lớn đối với cây bưởi, là loại dịch hại mới đang được tiếp tục nghiên cứu. Trước tình hình đó, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh vừa tổ chức Hội thảo về "Giải pháp canh tác bền vững Bưởi da xanh tỉnh Bến Tre". Hội thảo nhằm đưa ra những kỹ thuật canh tác, giải pháp quản lý sâu bệnh quan trọng trên cây bưởi một cách cụ thể và dễ áp dụng.
Thời gian qua, tỉnh đã thử nghiên cứu việc phòng trừ sâu bệnh trên cây bưởi bằng nhiều cách. Tại hội thảo, Kỹ sư Nguyễn Thị Nguyệt-Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh khẳng định, việc phòng trừ sâu bệnh bằng thuốc hóa học không là giải pháp khả thi. Giải pháp đạt hiệu quả trên 90% là bao trái. Trong đó, loại bao trái bằng vải lưới mùng và vải lưới cước đạt kết quả tốt nhất, có thể sử dụng từ 2 đến 3 vụ và không ảnh hưởng đến tốc độ phát triển, sinh trưởng của trái. Hiện nay, trên thị trường có tiêu thụ loại bao trái bằng vải keo mềm, giá thấp hơn tuy nhiên hiệu quả phòng sâu hại không cao do bao dễ bị hỏng rách, bị nấm bồ hóng, rệp sáp bám vào. Với giải pháp bao trái như nêu trên vừa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, không gây ô nhiễm môi trường. Kỹ sư Nguyễn Thị Nguyệt lưu ý thêm, khi bao trái phải chú ý không để hở cuốn, không bao quá chặt. Trước khi bao phải xịt thuốc, vệ sinh trái, không bao bằng túi nilông, bao bị rách thì nên thay bao khác ngay.
Phân tích về đặc tính hình thành, phát triển và gây hại của loài sâu đục trái trên bưởi nói riêng và cây có múi nói chung, Thạc sĩ Lăng Cảnh Phú – Giảng viên Trường Đại học Cần Thơ nhấn mạnh: Giải pháp quản lý đối với sâu đục trái là ngăn chặn sự xâm nhiễm, ngăn chặn sự gây hại. Để tác động ngăn chặn sự xâm nhiễm cần tạo thông thoáng cho vườn, thu gom tiêu hủy trái bị hại, diệt nhộng, xua đuổi và ngăn chặn quá trình trưởng thành đẻ trứng, bao trái. Theo Viện Cây ăn quả miền Nam, ngăn chặn trưởng thành bằng cách chiếu sáng và kết hợp với tưới nước vào ban đêm. Thạc sĩ Lăng Cảnh Phú khuyến cáo: Để quản lý hiệu quả đối với đối tượng này, bên cạnh việc áp dụng các giải pháp tác động một cách đồng bộ và liên tục, cần nghiên cứu các điều kiện để phát huy vai trò của một số loài thiên địch như nấm ký sinh, ong mắt đỏ ký sinh trứng và kiến vàng trong vườn.
Hội thảo cũng thảo luận xoay quanh các vấn đề canh tác cần lưu ý khi thâm canh cây bưởi da xanh và các biện pháp cải thiện tính chất đất vườn cây ăn trái, năng suất bưởi. Có thể nói, nếu nắm vững kỹ thuật chăm sóc cây bưởi và quản lý tốt sâu bệnh thông qua các biện pháp đồng bộ như nêu trên, Bến Tre sẽ canh tác bền vững bưởi da xanh. Ước tính, với 1.000m2 bưởi da xanh trồng khoảng 40 cây, mỗi năm, người nông dân có thể thu lãi bình quân khoảng 40 triệu đồng sau khi trừ chi phí.
Cẩm Trúc
