Huyện Mỏ Cày Bắc thả trên 24 triệu ong ký sinh phòng trừ sâu đầu đen
Từ đầu 2021, trên địa bàn huyện Mỏ Cày Bắc đã phát hiện nhiều điểm có vườn dừa bị sâu đầu đen hại dừa gây hại dừa tại một số xã trên địa bàn huyện với mức độ gây hại rất nặng, ước thiệt hại sinh trưởng trên 70% số lá trên cây và trên 80% năng suất cây dừa. Sâu đầu đen hại dừa là loài sâu thuộc bộ cánh vảy, họ ngài đêm, là một loài sâu hại ngoại lai nguy hiểm trên cây dừa, sâu non (ấu trùng) tấn công cả vườn cây mới trồng đến cây trưởng thành cả nhóm dừa cao và dừa lùn. Sâu đầu đen gây hại làm tàu lá dừa cháy khô từ những lá già bên dưới, dần lên các lá trưởng thành đến các tàu lá non trên ngọn. Sâu cạp biểu bì mặt dưới lá chét, vỏ trái, thải phân và nhả tơ kết thành tổ để trú ẩn, khi bị động chúng nấp vào trong tổ hoặc nhả tơ xuống đất.
 |
|
Ong ký sinh chuẩn bị phóng thích. |
 |
|
Vườn dừa xã Tân Bình đã phục hồi sau thời gian thả ong ký sinh. |
Về biện pháp quản lý tạm thời khi phát hiện có sâu đầu đen xuất hiện, ngành chuyên môn khuyến cáo bà con cần nhanh chóng cắt tỉa và tiêu hủy tàu lá, lá chét bị sâu gây hại đốt hoặc vùi xuống nước nhằm làm giảm mật số sâu hại hiệu quả, an toàn cho người và môi trường, đây là một trong những biện pháp quan trọng và cần thiết phải thực hiện ngay sau khi phát hiện dịch hại. Bà con cũng nên bón phân cân đối, chia làm nhiều đợt bón trong năm. Tuy nhiên, khi dịch hại xuất hiện nặng, cần can thiệp biện pháp hoá học. Nếu vườn bị gây hại trong khu dân cư hoặc chăn nuôi, bà con nên sử dụng thuốc trừ sâu sinh học Bt (Bacillus thurigiensis), nấm xanh (Metarhizium sp.), nấm trắng (Beauveria sp.) phun ướt đẫm đều ở mặt dưới lá, tuy nhiên cần phun nhiều lần cách nhau 5-7 ngày. Đối với vườn dừa bị gây hại nặng, bà con phun thuốc 2 lần cách nhau 7 -10 ngày, phun ướt đẫm đều mặt dưới lá. Bà con nông dân có thể sử dụng một trong hai gốc thuốc được khuyến cáo để phòng trừ. Thuốc trừ sâu gốc Flubendiamide: Takumi 20WG liều lượng 5gam/bình 25 lít nước phun 4 - 5 cây tùy tuổi cây. Theo thí nghiệm của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Bến Tre, thuốc Takumi 20WG có hiệu quả cao trong phòng trị sâu đầu đen hại dừa và được đăng ký an toàn với tôm, cá. Thuốc trừ sâu gốc Emamectin benzoate (Actimax 50WG) với lượng nước khoảng 6 - 7 lít/cây (tùy thuộc vào tán dừa). Nồng độ thuốc pha tùy theo hàm lượng hoạt chất của thuốc thương phẩm. Quá trình sử dụng thuốc bà con cũng lưu ý không phun ngừa khi chưa phát hiện triệu chứng gây hại, sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng và không sử dụng nước có độ mặn trên 0,5‰ để pha thuốc.
Trên địa bàn huyện Mỏ Cày Bắc hiện nay bên cạnh biện pháp dùng thuốc hóa học thì Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Trạm Khuyến nông và Tư vấn dịch vụ nông nghiệp Khu vực Mỏ Cày Bắc- Chợ Lách, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Cù Lao Minh đang hướng đến việc dùng biện pháp nhân nuôi ong ký sinh và bọ đuôi kìm phòng trừ sâu đầu đen.
Theo thống kê số liệu từ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện: Số cây dừa do sâu đầu đen gây hại cần phải đốn trên địa bàn huyện tổng số 8.009 cây, trong đó (số lượng cây ven tuyến đường: 4.913 cây, số lượng cây bên trong: 3.096 cây).Tính đến tháng 11 năm 2022 toàn huyện đã phóng thích 24.921.050 con ong ký sinh phòng trừ sâu đầu đen gây hại trên cây dừa.
Qua quá trình theo dõi đánh giá các vườn dừa bị nhiễm sâu đầu đen có thả Ong ký sinh ghi nhận rất hiệu quả: Tàu lá phát triển tốt giảm sự gây hại của sâu, quan sát nhộng trên những cây dừa đang bị hại thấy nhộng sâu được Ong ký sinh (80-90%). Với hiệu quả bước đầu nếu lượng Ong ký sinh tiếp tục nhân nuôi, thả Ong ký sinh sẽ sớm kiểm soát, khống chế được sự phát triển và gây hại của sâu đầu đen.
Thời gian tới, huyện sẽ hướng đến kiểm soát sâu đầu đen bằng các biện pháp sinh học vì thực tế nhiều nơi đã áp dụng thành công biện pháp này bằng ong ký sinh. Đây là biện pháp mang tính bền vững, vừa bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao chất lượng trái dừa, tăng năng suất, phù hợp với việc thực hiện canh tác dừa hữu cơ tại Bến Tre.
Tuy nhiên, việc nhân ong ký sinh và bọ đuôi kìm cần có thời gian để mang lại hiệu quả .Vì vậy mong bà con trồng dừa hiểu, thông cảm và tạo điều kiện thuận lợi để các cán bộ thuộc ngành chuyên môn thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu đầu đen gây hại trên cây dừa.
