Một số lưu ý khi chăm sóc bưởi da xanh trong mùa hạn mặn
Theo bản tin số: KTHM-01/17h00/BTRE ngày 15 tháng 02 năm 2023 của đài Khí tượng thuỷ văn mùa từ tháng 3/2023 đến tháng 8/2023 dự báo, cảnh báo: từ cuối tháng 12-2022 nước mặn bắt đầu xâm nhập sâu vào trong các cửa sông. Nước mặn xâm nhập trên các hệ thống sông chính của tỉnh không đồng đều. Từ tháng 12/2022 đến 14/02/2023 xuất hiện 4 đợt mặn xâm nhập sâu. Gồm các đợt: trong những ngày 17-23/12, 02-10/01, 15-25/01 và riêng đợt 01-06/02 là đợt xâm nhập mặn sâu nhất từ đầu mùa, sâu hơn mùa khô năm 2021- 2022 cùng kỳ với độ mặn 4‰ trên sông cửa Đại đến xã Giao Hoà, sông Hàm Luông đến xã Sơn Hoà - Thanh Tân, sông Cổ Chiên đến xã Nhuận Phú Tân. Dự báo mặn tiếp tục xâm nhập sâu vào cuối tháng 2, cao điểm trong tháng 3 với mức 4‰ trên sông cửa Đại đến xã Quới Sơn- Tân Thạch, sông Hàm Luông đến xã An Hiệp - Thanh Tân, sông Cổ Chiên đến xã Nhuận Phú Tân. Xâm nhập mặn sẽ giảm dần từ tháng 4-5 do có mưa đầu mùa. Đồng thời sẽ xuất hiện những trận mưa trái mùa với tổng lượng mưa khu vực tỉnh Bến Tre năm 2023 phổ biến thấp hơn ở các huyện phía tây (huyện Châu Thành, Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc và TP. Bến Tre) từ 100-130mm và cao hơn ở các huyện phía đông (Mỏ Cày Nam, Giồng Trôm, Thạnh Phú, Bình Đại và Ba Tri) từ 200-250mm. Dự báo lượng các tháng ở khu vực phía đông sẽ đạt 25-35mm (tháng 3), 100-120mm (tháng 4) và 200-250mm (tháng 5); khu vực phía tây của tỉnh đạt 35-45mm (tháng 3), 80-100mm (tháng 4) và 200-220mm (tháng 5). Với lượng mưa trái mùa và mùa mưa đến sớm sẽ góp phần giảm áp lực thiếu nước cho cây.
Trước tình hình xâm nhập mặn và mưa trái mùa, nông dân trồng bưởi cần chú ý một số biện pháp chăm sóc vườn bưởi để chủ thực hiện các công việc sau:
 |
 |
|
|
Phủ liếp bằng lá dừa (trái), lạc dại (phải). |
||
Ở những vườn chưa bị nhiễm mặn nên che phủ bờ liếp bằng vật liệu phù hợp như lá dừa, rơm rạ, cỏ, lạc dại, màng phủ,... để giữ ẩm. Điều chỉnh cây che bóng đạt 30-40%. Tỉa bỏ các cành vô hiệu để giảm nhu cầu nước và dinh dưỡng. Các vườn nên có đê bao và cống ngăn mặn từng vườn nhằm đảm bảo chống ngập khi triều cường, ngăn mặn, trữ ngọt trong mùa khô.
Ở những vườn có nguồn nước nhiễm mặn thì thường xuyên kiểm tra độ mặn trên các sông, rạch, mương vườn để lấy nước ngọt vào vườn và tưới nước cho cây có độ mặn không quá 1‰. Sử dụng nguồn nước ngọt trữ trong cống ngăn mặn, mương vườn tưới cho cây với hệ thống tưới tiết kiệm nước tưới với lượng tối thiểu mỗi lần, giãn cách giữa các lần tưới sao cho cây không bị héo và đất không bị nứt. Đậy thêm gốc và liếp vườn với vật liệu có sẵn như lá dừa khô, rơm rạ, lục bình, cỏ khô,… để hạn chế bốc thoát hơi nước.
Nếu cây đang mang hoa, trái; cần tỉa bớt hoặc toàn bộ hoa, trái trên cây tuỳ theo hiện trạng thực tế để đảm bảo cây không bị suy kiệt. Không xử lý ra hoa khi không đủ nước ngọt để tưới. Để tăng tính chống chịu của vườn cây có thể phun luân phiên các loại phân bón lá có chứa Canxi, Silic, lân, kali, đạm như: MKP, KNO3, Hydrophos-Zn, CaSi, Silimax và các chế phẩm chứa Brassinolide (Vitazyme, Nyro 0.01SL, Comcat 150WP, ...), Fetrilon Combi, Super humic giúp cho cây đủ sức vượt qua được tác hại do hạn mặn kéo dài.
Chú ý quản lý một số đối tượng sâu bệnh hại như bọ trĩ, sâu đục trái, nhện (đỏ, trắng, vàng), bệnh vàng lá thối rễ, bệnh thối gốc xì mủ,.. Đối với sâu đục trái trong năm nay duy trì ở mức cao, liên tục nên sử dụng biện pháp bao trái hoặc bẫy đèn với ánh sáng UV sẽ cho hiệu quả cao nhất về mặt kinh tế, kỹ thuật và môi trường so với các biện pháp bảo vệ khác. Cần phun thuốc trừ sâu, rầy, rệp kỹ trước khi bao trái.
Sau khi hạn, mặn kết thúc, khi có nước ngọt trở lại tranh thủ khai thông nước trong mương vườn, tưới đẫm nước ngọt trên mặt liếp nhằm rửa phèn-mặn tích lũy trong đất, xới xáo mặt liếp để tạo sự thông thoáng cho rễ, thúc đẩy nhanh việc rửa phèn, mặn. Kiểm tra pH đất trước và sau khi xử lý vôi (vôi xám, vôi nông nghiệp). Lượng vôi bón tùy thuộc vào độ chua của đất: pH < 3,5 bón 2-5 tấn/ha, pH từ 3,5-4,5 bón 1-2 tấn/ha, pH từ 4,5-5,5 bón 0,5-1 tấn/ha. Cùng độ pH thì đất nhẹ bón vôi với lượng thấp, đât nặng bón lượng cao tương ứng. Tưới nước liên tục 7-10 ngày để rửa phèn và mặn nhanh. Kiểm tra độ mặn trong đất bằng máy đo EC khi chưa bón phân, vôi: nếu EC cao hơn 1,2 mS/cm cần tiếp tục tưới nước rửa mặn.
Sau khi bón vôi được 7 - 10 ngày thì bón phân DAP với lượng 0,1-0,15 kg/cây (giai đoạn kiến thiết cơ bản), từ 0,3-0,5kg/cây (thời kỳ kinh doanh) và 5- 10 kg super humic/ha. Bón xong tưới đủ nước cho phân tan thấm vào đất. Tăng cường bón phân hữu cơ ủ hoai có bổ sung nấm Trichoderma sp. và các vi sinh hữu ích (10- 20 kg/cây) hoặc phân hữu cơ vi sinh( 3- 5 kg/ cây) nhằm bổ sung hệ vi sinh vật có ích cho đất giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng hấp thụ, điều tiết dinh dưỡng, giúp đất tơi xốp, thông thoáng thuận lợi cho sự phát triển của rễ.
Sau khi tượt lá non chuyển sang màu xanh ngà thì bón NPK với tỉ lệ phù hợp theo nhu cầu của cây, trung bình 0,1-0,3 kg (khi cây chưa cho trái) hoặc 0,5-0,8 kg (cây trưởng thành).
Giữ hoa, trái vừa sức nuôi của cây, tỉa sớm số hoa trái dư thừa giúp cây phục hồi sinh trưởng sớm. Việc tỉa cành, tạo tán cần tiến hành khi cây đã hồi phục sau mặn và khi thời tiết đã mát dịu trong mùa mưa.
Cần lưu ý các loại sâu bệnh như nấm Phytophthora sp. (thối gốc, chảy nhựa, thối trái), nhện, rệp sáp, sâu ăn lá, sâu đục trái... Tùy theo từng loại sâu bệnh mà áp dụng biện pháp phù hợp để đạt hiệu quả phòng trị cao và an toàn.
