Khuyến nông huyện Mỏ Cày Nam đồng hành cùng người nông dân xây dựng huyện Mỏ Cày Nam đạt chuẩn nông thôn mới
Mỏ Cày Nam là huyện thứ 2 của tỉnh Bến Tre, sau huyện Chợ Lách được Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023 vào ngày 19 tháng 12 năm 2024. Thành công này là nhờ sự chung sức của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân, trong đó có vai trò không nhỏ của hệ thống khuyến nông huyện đã hoàn thành đạt chỉ tiêu 6.4 của Tiêu chí số 6 (kinh tế) trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng huyện nông thôn mới; quy định thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới và bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 – 2025 của Thủ tướng Chính phủ.
 |
| Liên nhóm rau hữu cơ tham gia Phiên chợ xanh tại TP. Hồ Chí Minh. |
Thời gian qua hoạt động của hệ thống khuyến nông nói chung và Trạm Khuyến nông và Tư vấn dịch vụ nông nghiệp khu vực Mỏ Cày Nam – Thạnh Phú (gọi tắc là Trạm Khuyến nông) nói riêng, đã có những đóng góp quan trọng vào thành công chung của sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện. Với nguồn vốn từ ngân sách, từ các chương trình, dự án nhiều hoạt động khuyến nông đã được triển khai và tác động rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp từ trồng trọt, chăn nuôi đến nuôi trồng thủy sản trên địa bàn huyện. Trong chuyển giao tiến bộ kỹ thuật như tập huấn, sinh hoạt câu lạc bộ đã tổ chức thực hiện 40 - 60 lớp tập huấn, 20 – 30 cuộc sinh hoạt CLBND mỗi năm cho khoảng 2.000 – 3.000 nông dân có nhu cầu, nội dung chuyển giao ngoài kỹ thuật còn lồng ghép những nội dung khác có liên quan như: các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; các định hướng phát triển của địa phương; thông tin thị trường; biến đổi của khí hậu; chuỗi giá trị; thực hành nông nghiệp tốt; giới thiệu các mô hình ứng dụng công nghệ cao, mô hình kinh tế có hiệu quả,…. qua đó người nông dân có thêm kiến thức để áp dụng nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; có cơ sở để lập kế hoạch, định hướng sản xuất và liên kết chuỗi giá trị để giảm chi phí đầu vào, tăng cao giá trị sản phẩm, tăng lợi nhuận cho người nông dân, hạn chế tình trạng sản xuất “mù” theo phong trào, được mùa mất giá như trước đây. Thực hiện khoảng 100 cuộc tư vấn công mỗi năm về kỹ thuật, máy móc thiết bị, các chính sách, liên kết thị trường, các chứng nhận nông sản sạch, mã số vùng trồng,…, tư vấn việc thành lập và hướng dẫn tổ Khuyến nông cộng đồng hoạt động theo chỉ tiêu số 13.5 của Tiêu chí số 13 bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 cho các xã. Đa số các hoạt động tư vấn kỹ thuật đều diễn ra tại vườn ao chuồng của nông hộ, qua tư vấn đã giúp giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc của người nông dân; riêng tổ Khuyến nông cộng đồng đến nay đã hướng dẫn thành lập và đi vào hoạt động 15 tổ Khuyến nông cộng đồng tại 15 xã, hỗ trợ xây dựng tổ Khuyến nông cộng đồng xã Thành Thới A là tổ Khuyến nông cộng đồng mẫu để nhân rộng. Với những hiệu quả ban đầu, tổ Khuyến nông cộng đồng được xem sẽ lực lượng nòng cốt hỗ trợ kỹ thuật, cung ứng các dịch vụ đầu vào, đầu ra trong sản xuất nông nghiệp cho người nông dân tại địa phương. Về tổ chức tham quan học tập, mỗi năm Trạm tổ chức từ 2-3 cuộc tham quan các mô hình kinh tế hiệu quả, hội chợ, triễn lãm trong và ngoài tỉnh như: mô hình nuôi cá chạch lấu, nuôi trùn quế, nuôi sâu can xi, nông nghiệp tuần hoàn,… tổ chức tham gia Phiên Chợ Xanh, Hội chợ triễn lãm chăn nuôi Vietstock tại TP. Hồ Chí Minh,….Qua các buổi tham quan học tập, tham gia hội chợ người dân có điều kiện giao lưu học tập thêm nhiều kinh nghiệm, biết thêm công nghệ máy móc thiết bị mới, tiếp cận các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm,…. có thêm cơ hội quảng bá sản phẩm, liên kết sản xuất, thêm động lực đầu tư phát triển kinh tế cho gia đình.
Trong xây dựng và nhân rộng mô hình trình diễn, căn cứ nhu cầu và định hướng phát triển của địa phương trên lĩnh vực nông nghiệp, Trạm Khuyến nông xây dựng 2-3 mô hình trình diễn/năm. Trong những năm qua, nhiều mô hình khuyến nông đã được tổ chức thực hiện thành công ở các địa phương trong huyện, góp phần đẩy mạnh việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, khai thác và tận dụng lợi thế và thế mạnh của từng địa phương. Cũng từ các mô hình này đã mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm cho người nông dân, nhiều hộ gia đình thoát nghèo, vươn lên làm giàu, đời sống của người dân cũng được nâng cao. Thông qua các mô hình, người dân địa phương có cơ hội tiếp cận, học hỏi cách làm hay, chia sẻ kinh nghiệm, từng bước nhân rộng, không chỉ tạo ra những thay đổi trong đời sống kinh tế của gia đình mà còn góp phần tích cực vào việc thay đổi diện mạo nông thôn, góp phần tích cực xây dựng nông thôn mới cho huyện, điển hình có các mô hình như: Mô hình nuôi bò vỗ béo, nuôi gà thả vườn trên đệm lót sinh học, nuôi heo nái sinh sản đảm bảo vệ sinh môi trường, chăn nuôi lợn thịt (lợn ngoại) theo hướng an toàn sinh học, ủ phân hữu cơ vi sinh, khí sinh học, vườn dừa hữu cơ kiểu mẫu, nuôi tôm càng xanh toàn đực trong mương vườn dừa, dự án rau hữu cơ theo tiêu chuẩn PGS, ứng dụng công nghệ 4.0 trong tưới phun trên canh tác rau hữu cơ gắn với truy suất nguồn gốc sản phẩm, ứng dụng nguyên tắc sản xuất nông nghiệp tuần hoàn vào xây dựng và hoàn thiện chuỗi giá trị Dừa,…Đặc biệt, mô hình sử dụng hệ thống thông khí (ASP) để sản xuất phân hữu cơ quy mô nông hộ đã được nhân rộng thành mô hình tái chế chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp quy mô cấp xã góp phần giúp huyện đạt chỉ tiêu 7.3 trong tiêu chí số 7 về môi trường của huyện nông thôn mới.
Ngoài nhiệm vụ chuyển giao kỹ thuật, Trạm còn xác định nhiệm vụ thông tin, quảng bá là một trong những nhiệm vụ quan trọng tạo sự lan tỏa, giúp nhân rộng những mô hình hay, hiệu quả; giúp người dân dễ dàng tiếp cận được với khoa học kỹ thuật. Đồng thời, đây còn là cách để người sản xuất tiếp cận với khách hàng, giúp tăng khả năng cạnh tranh và phát triển thương hiệu cho sản phẩm. Nhận thấy được tầm quan trọng đó, mỗi năm nhân viên Trạm đều tham gia viết ít nhất 4-5 bản tin liên quan công tác chuyên môn trên các lĩnh vực nông nghiệp gửi về Trung tâm Khuyến nông và TVDVNN xem xét, duyệt bài gửi các báo như: báo Đồng Khởi, báo Nông nghiệp Việt Nam,… các trang Web: Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Khoa học và Công nghệ, Khuyến nông Quốc gia,….Trạm còn hỗ trợ các đài truyền hình Cần Thơ, Vĩnh Long, VTV6, THBT (Truyền hình Bến Tre),… quay phóng sự về tình hình sản xuất nông nghiệp của địa phương.
Trạm Khuyến nông cũng đã phối hợp Trung tâm Khuyến nông và TVDVNN, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện xây dựng chuỗi giá trị dừa, phát triển đề án nông nghiệp hữu cơ cho địa bàn huyện. Đến nay, tổng diện tích dừa đang thực hiện sản xuất theo quy trình hữu cơ của toàn huyện là 6.29,08ha, trong đó có 5.451,48ha được chứng nhận hữu cơ và mã số vùng trồng, đã xây dựng thí điểm được 1 vùng sản xuất dừa hữu cơ tập trung tại xã Tân Trung với diện tích 406ha, đồng thời đã thực hiện liên kết tiêu thụ hiệu quả, bền vững với các Doanh nghiệp, Hợp tác xã dừa theo hướng bao tiêu sản phẩm với giá sàn và cao hơn giá thị trường từ 5 - 20%, cụ thể như: Công ty dừa Á Châu, Lương Quới, Betrimex, Beinco, Green Coco, Thuận Phong,….; tham gia điều hành hoạt động của “Liên nhóm rau hữu cơ huyện Mỏ Cày Nam”, hỗ trợ kỹ thuật và giám sát toàn bộ các hoạt động sản xuất của nông dân trong liên nhóm, với tổng diện tích đạt chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn PGS là 4.767m2, hiện có khoảng 28 sản phẩm rau các loại được sản xuất, giá bán cao hơn giá các loại rau thông thường từ 200-300%, đã giúp người dân tăng thêm thu nhập 50 - 70 triệu đồng/công/năm.
Tích cực tham gia công tác phòng chống hạn mặn, dịch bệnh cây trồng, vật nuôi trên địa bàn huyện, ngoài việc định kỳ tập huấn từ 3-4 lớp/năm hoặc lồng ghép nội dung tuyên truyền trong các lớp tập huấn, sinh hoạt câu lạc bộ, đài truyền thanh các xã để nâng cao tinh thần tự giác, tăng tính chủ động của người dân, nhờ đó ý thức của người dân đã dần thay đổi, không còn chủ quan, bị động trong công tác phòng chống hạn mặn, dịch bệnh như trước đây, kiến thức kinh nghiệm về phòng chống hạn mặn, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi của người dân ngày càng được nâng lên, ảnh hưởng của hạn mặn, dịch bệnh đến sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện thời gian gần đây chỉ còn rải rác nhỏ lẻ không còn lan rộng. Ngoài ra, Trạm Khuyến nông còn trực tiếp tham gia hỗ trợ dập dịch khi có dịch bệnh xảy ra trên địa bàn huyện, cụ thể từ năm 2022 đến năm nay Trạm đã hỗ trợ Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Cù Lao Minh trong công tác phòng trừ sâu đầu đen hại dừa trên địa bàn huyện, phân công cán bộ kỹ thuật phụ trách các xã bị nhiễm sâu đầu đen để hỗ trợ xã phòng trừ, cử cán bộ tham gia tổ nhân nuôi ong ký sinh sâu đầu đen của huyện. Ong ký sinh đã được nhân nuôi thành công, lũy kế từ trước đến nay đã phóng thích trên 230 triệu con ong ký sinh ra môi trường. Nhờ sự hỗ trợ tích cực Trạm Khuyến nông trong công tác phòng trừ đã góp phần giảm diện tích dừa bị nhiễm sâu, tăng diện tích phục hồi lên 499,5 ha/548,1 ha bị nhiễm sâu đầu đen trước đó.
Tham gia dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn, giúp người nông dân nắm vững kiến thức, kỹ năng nghề vận dụng vào trong thực tiễn, có 90% lao động sau khi tham gia đào tạo nghề có việc làm và biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế sản xuất kinh doanh tại địa phương, gia đình, góp phần tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống. Tham gia các dự án của Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện, góp phần giúp tỷ lệ nghèo đa chiều của 15 xã trên địa bàn huyện giảm thấp hơn 4%, trong đó có 10 xã dưới 2,5%.
Với những kết quả trên, Trạm Khuyến nông cùng các ban ngành đoàn thể huyện thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 – 2024 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực, trong đó giá trị sản xuất ngành nông nghiệp 3.668.755 triệu đồng (năm 2023), 3.998.950 (năm 2024); thu nhập bình quân đầu người/năm ngày càng tăng và đạt 71 triệu đồng/người/năm (năm 2023), 80 triệu đồng/người/năm (năm 2024), góp phần đưa huyện Mỏ Cày Nam đạt chuẩn nông thôn mới.
