Hiệu quả bước đầu mô hình cánh đồng mẫu lúa ở xã Châu Hưng (Bình Đại)
Nhằm từng bước đưa nền nông nghiệp huyện Bình Đại phát triển theo hướng sản xuất hiện đại và bền vững để nâng cao thu nhập cho nông dân. Năm 2013, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã phối hợp với Chi cục Bảo vệ thực vật Bến Tre, Công ty Nông dược H.A.I và Công ty Cổ phần vật tư tổng hợp phân bón hóa sinh, Công ty Lương thực Bến Tre, Công ty TNHH Lượng thực Thịnh Phát, xây dựng thí điểm mô hình cánh đồng mẫu lúa, với sự tham gia liên kết 4 nhà, tại xã Châu Hưng
Mô hình được thực hiện trên diện tích 270ha, quay vòng sản xuất ở 3 vụ lúa: Đông Xuân, Hè thu và Thu Đông, có 410 hộ dân thuộc 4 ấp Tân Hưng, Hưng Nhơn, Hưng Thạnh, Hưng Chánh tham gia. Các hộ dân tham gia thí điểm mô hình được sử dụng 100% giống lúa xác nhận có năng suất, chất lượng cao gồm: OC-10, OM-4900, OM-6162, OM-8108, trong đó giống lúa OC-10 chiếm hơn 80% diện tích gieo sạ.
Mô hình áp dụng theo phương pháp sạ hàng, sạ thưa, mật độ 14kg giống/1.000m2 (mô hình truyền thống mật độ gieo sạ 15kg/1.000m2). Trong quá trình sản xuất, nông dân được Trạm bảo vệ thực vật huyện, Công ty Nông dược H.A.I và Công ty Cổ phần vật tư tổng hợp phân bón hóa sinh tổ chức nhiều buổi tập huấn từ khâu làm đất, xuống giống, bón phân, làm cỏ đến quản lý dịch hại tổng hợp theo hướng bền vững và ghi chép sổ tay theo từng giai đoạn sinh trưởng của lúa. Đồng thời, cử cán bộ kỹ thuật thường xuyên phối hợp với bà con nông dân thăm đồng, theo dõi tình hình sâu bệnh, hướng dẫn nông dân bón phân, phun thuốc đúng quy trình kỹ thuật, đặc biệt nông dân tham gia mô hình cánh đồng mẫu được các Công ty bán chịu phân, thuốc và trợ giá 10%, Công ty Lương thực Bến Tre, Công ty TNHH Lượng thực Thịnh Phát, bao tiêu thu mua lúa với giá cao hơn 2% so với giá thị trường (lúa đạt chất lượng ẩm độ 17,5%, giống OC-10 Công ty mua với giá dao động từ 5.600-5.900 đồng/kg, có thể biến động theo thị trường).
Qua 3 vụ lúa, mặc dù thời tiết không thuận lợi, tình trạng xâm nhập mặn, mưa bão nhiều và các loại sâu hại như: sâu cuốn lá, bệnh đạo ôn, rầy nâu xuất hiện gây hại trên trà lúa ở giai đoạn mạ, để nhánh và trưởng thành. Cụ thể: rầy nâu xuất hiện với mật độ 800-1.000con/m2; bệnh đạo ôn gây hại với tỷ lệ 20-50%,... nhưng đều được nông dân bón phân cân đối, sử dụng nông dược theo phương pháp 4 đúng nên quản lý tốt sinh trưởng và phát triển của cây lúa, không ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng lúa như các diện tích ngoài mô hình.
Theo các hộ dân tham gia mô hình cánh đồng mẫu thì: “canh tác lúa theo mô hình cánh đồng mẫu chi phí giảm hơn so với cánh đồng lúa ngoài mô hình 3.382.400 đồng/ha; năng suất lúa thu hoạch đạt 6,2 tấn/ha, cao hơn cánh đồng lúa ngoài mô hình 1tấn/ha; từ đó mức thu nhập của các hộ dân trong mô hình cao hơn các hộ sản xuất ngoài mô hình 5,5 triệu đồng/ha, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu được 20.342.600 đồng/ha, cao hơn 8,8 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình”.
Điển hình có hộ ông Dương Văn Chăm, một trong các hộ tham gia mô hình tại xã Châu Hưng cho biết: Trước đây, gia đình ông sản xuất lúa theo cách truyền thống, năng suất lúa rất thấp chỉ đạt khoảng 5 tạ/1.000m2. Vụ lúa năm nay, gia đình tham gia sản xuất mô hình cánh đồng mẫu. Dù thời tiết không thuận lợi, mưa nhiều nhưng với 4.000m2 lúa của gia đình vẫn cho năng suất cao, trung bình 1.000m2, năng suất lúa đạt hơn 6 tạ và chi phí giảm 20%”.
Mặc dù đầu tư ít giống, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hơn so với mọi năm nhưng năm nay năng suất lúa của bà con nông dân đã đạt 6,2 tấn/ha, so với diện tích lúa sản xuất bình thường như những vụ mùa trước năng suất lúa chỉ đạt từ 4,5-5 tấn/ha. Hiệu quả bước đầu của mô hình đã tạo được sự đồng tình của nông dân và nhân rộng qua từng vụ, ban đầu ở vụ Đông xuân chỉ có 77 hộ tham gia, với diện tích 30ha, đến vụ Hè thu tăng lên 219 hộ, với diện tích 70ha và đến vụ Thu Đông tăng lên 410 hộ, với tổng diện tích 170ha.
Có thể nói, mô hình “Cánh đồng mẫu lúa” đã giúp người dân thay đổi thói quen trong sản xuất lúa, giảm bớt lượng giống gieo sạ trên đơn vị diện tích. Nhằm hướng cho người nông dân từng bước tiến tới sản xuất hàng hóa nông sản theo hướng công nghiệp, từng bước tạo ra mối liên kết 4 nhà “Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông” trong sản xuất nông nghiệp, góp phần tăng thu nhập cho nông dân, nâng cao tổng sản lượng lương thực sau thu hoạch.
Từ hiệu quả trên, nông dân địa phương đã đề nghị Ngành nông nghiệp huyện tiếp tục phối hợp với các công ty hỗ trợ nhân rộng mô hình thêm 50ha, ở 2 ấp Hưng Thạnh, Hưng Chánh và hỗ trợ giống OC-10 đã phục tráng để canh tác nhằm cải thiện năng suất và chất lượng gạo, tạo sản phẩm hàng hóa có chất lượng phục vụ cho thị trường nội địa.
Thanh Hương
Đài Truyền thanh huyện Bình Đại