Nghêu Bến Tre: danh giá MSC
Ngày 10-11-2009, Quỹ Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (WWF) chính thức công bố nghề nuôi và khai thác nghêu tại Bến Tre được Hội đồng Bảo tồn biển quốc tế (Marine Stewardship Council) cấp chứng nhận MSC. Đây là lần đầu tiên MSC cấp chứng nhận đạt chuẩn cho một vùng nuôi nghêu tại Đông Nam Á.
Tỉnh Bến Tre hiện có 10 HTX Thủy sản với 8.744 hộ xã viên và 35 tập đoàn nuôi nghêu tập trung tại ba huyện ven biển: Bình Đại, Ba Tri, Thạnh Phú với diện tích bãi nghêu đang khai thác là 9.600 ha (trong khoảng 15.000 ha có thể phát triển nuôi nghêu). Hàng năm, tổng sản lượng nghêu (giống, thịt) giao động từ 8.000 đến 27.000 tấn. Tại các HTX Thủy sản, lợi nhuận phân chia theo 3 mức: góp vốn của xã viên, doanh thu theo định mức công lao động bắt nghêu và quỹ phúc lợi. Ngoài được phân chia lợi nhuận theo nhân khẩu, hộ khẩu, các lao động chính còn được trả lương theo định mức.
Từ năm 2007, các vùng nuôi nghêu tại Bến Tre là đối tượng để Hội đồng Bảo tồn biển quốc tế xét cấp chứng nhận thương hiệu MSC. Bà Trần Thị Thu Nga, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bến Tre, người đã cùng với các HTX dày công xây dựng dự án các vùng nuôi nghêu tại Bến Tre đạt chuẩn MSC cho biết: Mục đích của MSC là khuyến khích phát triển mô hình sinh thái bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học. Đánh giá xem nghề khai thác nghêu ở Bến Tre (Việt Nam) có đạt được các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý nghề cá bền vững như trong bản các nguyên tắc và tiêu chuẩn của Hội đồng bảo tồn Biển Quốc Tế hay không. Chỉ trong trường hợp nghề khai thác nghêu được đánh giá là đáp ứng đầy đủ các nguyên tắc và tiêu chuẩn của MSC thì vùng nuôi nghêu đó mới được sử dụng logo MSC trên các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ nghề khai thác này…Đặc biệt, thông qua mô hình này, ngành nuôi thủy sản tỉnh Bến Tre sẽ vận dụng cho việc phát triển bền vững các đối tượng nuôi khác như: tôm sú, cá tra, tôm càng xanh …
Đến thăm HTX Thủy sản Rạng Đông (Thới Thuận, Bình Đại), một HTX đi đầu trong tổ chức, quản lý cộng đồng nuôi và khai thác nghêu tại Bến Tre, Thứ trưởng Bộ NN&PTNN Lương Lê Phương đánh giá: “Qua mô hình tổ chức, quản lý cộng đồng, các HTX nuôi nghêu tại Bến Tre càng được củng cố, phát triển, làm tốt trong bảo vệ môi trường thiên nhiên, liên kết được giữa vùng nguyên liệu với các nhà máy chế biến xuất khẩu. Đặc biệt, nguồn lợi từ con nghêu đã góp phần lớn trong xóa đói giảm nghèo cho nhân dân nơi vùng ven biển Bến Tre… Được chứng nhận MSC, con nghêu Bến Tre sẽ sẵn sàng cho bước đi xa hơn nữa trên thị trường thế giới”.
Tiêu chí MSC sẽ được đánh giá chứng nhận lại sau 5 năm. Do vậy, điều quan trọng là ngành, địa phương, các cộng đồng ngư dân phải làm thế nào để duy trì tốt các công việc đã làm có hiệu quả trong thời gian qua, tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm để duy trì việc quản lý và quảng bá tên tuổi của con nghêu mang thương hiệu MSC trên thị trường thế giới, ông Lương Lê Phương nói.
Phan Lữ Hoàng Hà
