Phòng trừ triệu chứng "da cám" trên xoài tứ quý

Ngày đăng: 22-11-2017 | Chuyên mục: Các cây khác | Tác giả: KS. Huỳnh Hữu Đoàn - Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Châu Thành

Trong những năm gần đây, xoài tứ quý được chọn là loại cây ăn trái chuyển đổi cơ cấu cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao ở huyện Thạnh Phú. Vì thế, trong tỉnh Bến Tre, diện tích trồng xoài tứ quý ngày càng được mở rộng và đang được xây dựng chuỗi giá trị để nâng cao giá trị thương phẩm của trái xoài vùng này. Để phát triển vùng xoài tứ quý mang lại năng suất và chất lượng, nhất là sản xuất xoài theo hướng an toàn, nhà vườn cần chú ý phòng trừ bọ trĩ vàng là đối tượng dịch hại quan trọng gây triệu chứng “da cám” trên trái, ảnh hưởng lớn đến năng suất và làm giảm giá trị thương phẩm.

Bọ trĩ vàng thuộc họ Thripidae, bộ Thysanoptera. Trưởng thành bọ trĩ có màu vàng đến vàng cam, kích thước rất nhỏ (dài khoảng 0,8-1mm). Trứng màu trắng, rất nhỏ, được đẻ trong các mô lá non, gần gân lá. Ấu trùng mới nở có cơ thể trong suốt, ấu trùng trãi qua 2 tuổi, sau giai đoạn tuổi 2, ấu trùng bọ trĩ sẽ rơi xuống đất để hóa nhộng. Cả thành trùng và ấu trùng đều gây hại trên các bộ phận non của cây như đọt non, lá non, nụ hoa, bông và trái non. Bọ trĩ thường hiện diện với mật số cao. Trên lá, bọ trĩ thường gây hại trên các chùm đọt non còn màu đỏ và có thể để lại “di chứng” đến khi lá trưởng thành (chỉ tìm thấy sự hiện diện của bọ trĩ trên lá non), chúng chích hút trên các rìa lá và chóp lá làm lá biến màu, cong queo và phần chóp lá thường bị khô đen, lá kém phát triển.

Trên bông, bọ trĩ chích hút trên nụ hoa và các nhánh nhỏ của chùm phát hoa, triệu chứng nhận biết là những đốm nhỏ màu nâu vàng trên nhánh hoa, nụ hoa không phát triển. Khi bị gây hại nặng, bông sẽ khô và rụng.

Trên trái non, bọ trĩ chích vỏ trái, thường chích hút từ cuống trái đi xuống, làm vỏ trái bị nám, tạo thành những vùng da cám gần cuống trái, nếu mật số cao sẽ làm cả trái bị da cám, đôi khi trái bị nứt. Trái bị bọ trĩ gây hại sần sùi, xấu xí làm giảm giá trị thương phẩm. Vì kích thước bọ trĩ quá nhỏ, nông dân không thể thấy bằng mắt thường (nếu không có kính lúp) nên thường lầm tưởng do nấm bệnh gây ra. Bọ trĩ gây hại trên nhiều giống xoài nhưng nặng nhất là xoài tứ quý. Bọ trĩ phát sinh nhiều trong mùa nắng, khi thời tiết nóng và khô là điều kiện thích hợp cho chúng phát triển mạnh và mật số bọ trĩ thường tăng cao vào giai đoạn ra nụ hoa. Vòng đời bọ trĩ rất ngắn, nên chúng nhân mật số rất nhanh, nông dân khi thăm vườn cần quan sát kỹ để phát hiện sớm sự tấn công của bọ trĩ. Bọ trĩ vàng có nhiều thiên địch như bọ rùa, nhện thiên địch, bọ cánh lưới,…

Biện pháp phòng trừ:

Sau thu hoạch nên vệ sinh vườn, tỉa cành tạo sự thông thoáng cho vườn cây.

Sử dụng bẩy màu vàng để phát hiện sớm sự hiện diện của bọ trĩ trong vườn.

Trong mùa nắng, phun nước lên tán cây tạo ẩm độ, giảm sự phát triển mật số của bọ trĩ.  

Thăm vườn thường xuyên, nhất là giai đoạn ra đọt non hoặc trái non, khi phát hiện bọ trĩ phát triển nhiều phun Dầu khoáng SK EnSpray 99 hoặc các loại thuốc như: Chess 50WG, Gepa 50WG... phun với nhiều nước, chỉnh péc phun mịn hạt, hướng pec phun mặt dưới lá nơi bọ trĩ ẩn náu. Bọ trĩ rất mau kháng thuốc vì thế nên sử dụng thuốc luân phiên. Nếu xoài đang ra bông nên hạn chế phun thuốc, nếu mật số bọ trĩ cao thì phun vào chiều mát. Khi phun thuốc giai đoạn mang trái nên bảo đảm đúng thời gian cách ly để không còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, an toàn cho người tiêu dùng.