Đất ngập nước Bến Tre
Thực hiện Công văn số 424/UBND-KT ngày 25/01/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre về việc thực hiện các hoạt động hưởng ứng ngày Đất ngập nước Thế giới 2021 trên địa bàn tỉnh Bến Tre, trang tin thông điện tử Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh giới thiệu bài viết.
Vai trò đất ngập nước
Các vùng đất ngập nước có vai trò rất quan trọng đối với tài nguyên nước và cuộc sống con người. Vùng đất ngập nước đảm bảo nguồn cấp nước cho thế giới thông qua quá trình thu giữ và lưu trữ nước mưa, bổ sung vào các tầng chứa nước ngầm, điều tiết lượng nước, giữ cho lưu vực đầu nguồn trong lành cung cấp nước uống an toàn một cách tự nhiên.
Các vùng đất ngập nước cung cấp lương thực, thực phẩm hỗ trợ sản xuất, một lượng lớn thủy sản được đánh bắt từ các vùng đất ngập nước, đồng thời, đất ngập nước cũng cung cấp gạo cho 3,5 tỷ người trên thế giới. Đất ngập nước còn có vai trò rất quan trọng đối với đa dạng sinh học, 40% số loài trên thế giới sống ở vùng đất ngập nước. Đó là những thông điệp về tầm quan trọng của các vùng đất ngập nước từ Ban thư ký Công ước Ramsar và “Không thể tách rời - Đất ngập nước, Nước và Sự sống” được chọn là chủ để của Ngày Đất ngập nước Thế giới 02 tháng 02 năm 2021.
Trong thời gian qua, Chính phủ đã triển khai nhiều hoạt động về bảo tồn và sử dụng khôn khéo đất ngập nước để thực hiện trách nhiệm quốc gia thành viên Công ước Ramsar, xây dựng hành lang pháp luật về quản lý đất ngập nước như Nghị định số 66/2019/NĐ-CP ngày 29/7/2019 của Chính phủ về bảo tồn và sử dụng bền vững các vùng đất ngập nước; quy hoạch thành lập mới 45 khu bảo tồn đất ngập nước đến năm 2030, đề cử công nhận được 09 khu đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (khu Ramsar).
Đất ngập nước Bến Tre
Theo Nghị định số 66/2019/NĐ-CP ngày 29/7/2019 của Chính phủ: “Vùng đất ngập nước là vùng đầm lầy, vùng đất than bùn, vùng ngập nước thường xuyên hoặc ngập nước tạm thời theo mùa, kể cả các vùng ven biển, ven đảo có độ sâu không quá 06 mét khi ngấn nước thủy triều thấp nhất”, tỉnh Bến Tre có vùng đất ngập nước rộng lớn với các vùng đất ngập nước ven sông, ven biển, Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thạnh Phú, Khu đất ngập nước Sân Chim Vàm Hồ, hồ chứa nước ngọt với các kiểu sinh thái đất ngập nước tiêu biểu như đất rừng sản xuất 684 ha, đất rừng phòng hộ 3.865 ha, đất rừng đặc dụng 2.364 ha, đất sông rạch và mặt nước chuyên dùng 36.967 ha, đất chưa sử dụngh 480 ha,… theo đó tổng diện tích đất ngập nước vào khoảng 44.360 ha chiếm 18,52% so với diện tích đất tự nhiên của tỉnh 239.481 ha (số liệu thống kê năm 2019). Điều tra, thống kê các nguồn giống quan trọng ở vùng ven biển tỉnh có 179 loài cá thuộc 60 họ và 15 bộ, có 20 loài tôm, 2 loài ruốc, 2 loài thuộc nhóm cua ghẹ và 4 loài thân mềm trên vùng ven biển.
Trong thời gian qua nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị của đất ngập nước, đặc biệt khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Thạnh Phú, Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre đã nghiên cứu, ứng dụng công nghệ số để giải đoán đã xác định được 7.204,1 ha diện tích đất nằm trong ranh giới, mốc giới rừng phòng hộ và đặc dụng trong đó có 5.510,4 ha đất lâm nghiệp; 336,8 ha đất giao thông, thủy lợi; 1.356,9 ha đã được sử dụng vào các mục đích khác như nuôi trồng thủy sản, trồng cây lâu năm, cây hàng năm. Kết quả giải đoán cũng đã xác định được 332,6 ha đất rừng nằm ngoài ranh giới, mốc giới phòng hộ và đặc dụng, nâng diện tích đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh là 5.843,0 ha. Từ kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng ảnh viễn thám phục vụ công tác thống kê, kiểm kê đất đai đã giúp phân tách được diện tích các loại đất khác nằm trong ranh giới rừng phòng hộ, rừng đặc dụng mà từ trước đến nay điều được thống kê, kiểm kê vào diện tích đất lâm nghiệp. Ngoài việc cập nhật được hiện trạng rừng kết quả giải đoán đã cập nhật được dữ liệu nền địa lý trên khu vực rừng trong ranh giới quản lý rừng phòng hộ và đặc dụng.
Tuy nhiên, đa dạng sinh học các vùng đất ngập nước đã có dấu hiệu suy thoái trước tác động và áp lực từ xu hướng ô nhiễm môi trường nước mặt, rác thải, xâm nhập mặn. Tỉnh đã nổ lực thực hiện các hoạt động bảo tồn, trong đó nổi bật là Thỏa thuận hợp tác với Khu dự trữ sinh quyển, Viện nghiên cứu và phát triển quốc gia Đồng bằng Đa Nuýp Châu Âu để nghiên cứu, bảo tồn, phục hồi các vùng đất ngập nước, đa dang sinh học.
Cùng chung tay bảo vệ các vùng đất ngập nước, hưởng ứng Ngày Đất ngập nước Thế giới năm 2021, Ủy ban nhân dân tỉnh đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện tốt một số nội dung sau: - Tuyên truyền, phổ biến về tầm quan trọng của các vùng đất ngập nước đối với tài nguyên nước, sự sống của con người, đa dạng sinh học và kêu gọi mọi người dân cùng cam kết bảo tồn, sử dụng bền vững các vùng đất ngập nước, dừng các hoạt động gây suy thoái các vùng đất ngập nước và phục hồi các vùng đất ngập nước bị suy thoái.
Tăng cường công tác bảo vệ nguồn nước, nhất là bảo vệ nguồn nước ở các lưu vực hồ chứa, đoạn sông trữ nước ngọt, lưu vực cấp nước trong điều kiện hạn mặn và biến đổi khí hậu; tăng cường công tác kiểm soát, kiểm tra xử lý các cơ sở, hộ gia đình xả thải gây ô nhiễm môi trường nước.
Tùy theo điều kiện cụ thể của từng cơ quan, đơn vị, địa phương tiến hành các hoạt động truyền thông phù hợp, tổ chức ra quân dọn vệ sinh khu vực ven sông, kênh mương, khai thông dòng chảy tự nhiên và các hoạt động, các phong trào khác gắn với chủ đề Ngày Đất ngập nước thế giới năm 2021.
Lồng ghép nội dung về bảo tồn và sử dụng bền vững các vùng đất ngập nước, nguồn nước vào các chương trình, quy hoạch, kế hoạch, dự án, hoạt động thường xuyên của ngành và địa phương.
