Mục tiêu của nhiệm vụ:
- Mục tiêu chung: Ứng dụng mô hình trồng rau thủy canh trụ đứng nhằm giới thiệu cho nông dân Bến Tre tiếp cận với công nghệ sản xuất mới trong nông nghiệp đồng thời làm tiền đề nhân rộng sản xuất nông nghiệp theo hướng đô thị.
- Mục tiêu cụ thể: Xây dựng 01 mô hình trồng rau ăn lá (cải xanh, cải ngọt, cải dún, cải xanh đuôi phụng, cải thìa) trong nhà màng diện tích 50m² với 80 trụ đạt năng suất trung bình 200kg rau/vụ, đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.
Nội dung chính của nhiệm vụ:
Nội dung 1: Đào tạo và tiếp nhận công nghệ trồng rau thủy canh trụ đứng tại Bình Dương.
- Đào tạo 02 kỹ thuật viên tiếp nhận công nghệ trồng rau thủy canh trụ đứng tại Bình Dương.
- Thời gian đào tạo: 6 ngày
- Nội dung đào tạo:
+ Chuẩn bị nguyên vật liệu: xơ dừa, mút, hạt giống, hệ thống thủy canh
+ Gieo hạt giống
+ Vô cây con
+ Trồng cây vào hệ thống và chăm sóc
+ Thu hoạch.
Nội dung 2: Thiết kế nhà màng trồng rau thủy canh
- Chuẩn bị nhà màng: nhà màng thuộc dạng nhà vòm, dùng màng phủ ginegar (nhập khẩu Israel) che mái trên, xung quanh dùng lưới để che chắn côn trùng. Thiết kế cửa kéo ngang hai lớp ngăn cản côn trùng bay vào. Diện tích nhà màng: 50m².
- Hệ thống trồng thủy canh trụ đứng:
• Trụ trồng: sử dụng ống PVC có đường kính 90mm.
• Ống đỡ: sử dụng ống D114.
• Hệ thống ống tưới dinh dưỡng: sử dụng ống D21 kết hợp ống D220.
- Các thông số hệ thống trồng
• Số liếp trồng : 2 liếp (4m/liếp), bố trí trên ống D220.
• Số hàng trồng: 10 hàng (mỗi hàng cách nhau 0,8m), bố trí trên ống D114.
• Số trụ trồng: 80 trụ (8 trụ/hàng, mỗi trụ cách nhau 0.5m), bố trí trên ống D90.
• Số lỗ trồng: 1.920 lỗ trồng (mỗi trụ có 24 lỗ).
Nội dung 3: Thực hiện triển khai ứng dụng mô hình trồng rau trồng rau ăn lá (cải xanh, cải ngọt, cải dún, cải xanh đuôi phụng, cải thìa) trên hệ thống thủy canh trụ đứng
Nhà màng có diện tích 50m² (dài 10m, rộng 5m). Trong nhà màng thiết kế hai liếp trồng chính và diện tích mỗi liếp là 16m² (dài 4m, rộng 4m), mỗi liếp thiết kế 5 hàng. Bố trí mỗi hàng cách nhau là 0,8m, mỗi hàng bố trí 8 trụ đứng, các trụ đứng được bố trí theo hướng Bắc-Nam để tất cả các cây đều nhận được đầy đủ ánh sáng mặt trời, chiều cao trụ đứng là 2m (mỗi trụ đứng cách nhau 0,5m), mỗi trụ đứng thiết kế 24 lỗ để trồng rau.
Có 5 giống rau (cải xanh, cải ngọt, cải dún, cải xanh đuôi phụng, cải thìa) được trồng trong hệ thống nên bố trí mỗi giống trồng 2 hàng. Thời gian trồng 1 vụ từ 35 – 40 ngày, dự kiến trồng 7 vụ (sử dụng dinh dưỡng của công ty trồng 3 vụ đầu và sử dụng dinh dưỡng tự pha của trung tâm trồng cho các vụ còn lại). Mỗi vụ trồng sử dụng 5 loại hạt giống.
Dinh dưỡng: pha dung dịch dinh dưỡng thủy canh theo nhà sản xuất cung cấp (Công ty TNHH MTV Thủy canh Giang Mạnh Tuấn). Dinh dưỡng bao gồm 4 loại, chủ yếu là các khoáng chất như: canxi, magie, sắt, nitrat. Sử dụng mỗi loại 1 lít cho một lần pha đầy bồn 1 m3. Đây được xem là dung dịch cơ bản để nuôi sống cây. Từ dung dịch này có thể tăng hoặc giảm nồng độ tùy theo từng giai đoạn của cây trồng.
Hệ thống trồng thủy canh trụ đứng gồm có 3 đường ống chính:
1. Trụ đứng (ống PVC có đường kính 90 mm): trụ được thiết kế lỗ để trồng rau.
2. Ống đỡ (ống D114): ống này nằm dưới cùng của hệ thống, mục đích dùng để đỡ hệ thống và chứa dung dịch hồi lưu.
3. Hệ thống ống tưới dinh dưỡng (ống D21 kết hợp ống D220): ống này dùng để dẫn dinh dưỡng từ ống đỡ vào trong ống trụ đứng, nhiệm vụ chuyển dinh dưỡng.
Hệ thống này được hoạt động như sau: dinh dưỡng từ ống đỡ (thông qua máy bơm mini) bơm lên hệ thống ống dinh dưỡng và đưa vào đầu trên cùng của hệ thống trụ đứng, dinh dưỡng chảy vào trong ống trụ đứng, qua các mút xốp đã gắn cây trồng vào, cây sẽ hút dinh dưỡng và phát triển, phần dinh dưỡng còn lại sẽ theo hệ thống trụ đứng chảy trở về ống đỡ và cứ thế dinh dưỡng được bơm liên tục.
Kết quả thực hiện:
Dự án đáp ứng được mục tiêu đề ra là tiếp cận với công nghệ ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp; khẳng định sự quan tâm đặc biệt của ngành khoa học tỉnh đối với sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn kịp thời và đúng mục đích.
Ứng dụng thành công quy trình kỹ thuật canh tác trồng cây thủy canh trụ đứng trong nhà màng từ đơn vị chuyển giao tại Bình Dương; quy trình sử dụng có cải tiến phù hợp với điều kiện thực tế tại Bến Tre và mang lại hiệu quả cao. Trung tâm hoàn toàn làm chủ được quy trình.
Tiềm năng về phát triển mô hình trồng cây thủy canh trong nhà màng tại Bến Tre là rất lớn; tuy nhiên để thành công mô hình này cần phải có một số điều kiện sau: phải có nguồn vốn đầu tư lớn cho việc xây dựng nhà màng, hệ thống thủy canh, hệ thống tưới; phải tiếp cận với kiến thức và cách sản xuất mới theo hướng công nghệ cao; phải có khả năng tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm về một số chỉ tiêu kỹ thuật như: Tỷ lệ cây sống của mô hình đạt trên 95%, năng suất bình quân của mô hình trên 200kg/vụ, đạt mục tiêu của dự án, tuy nhiên ban đầu dự án dự định triển khai 7 vụ nhưng do ảnh hưởng của hạn mặn năm 2016 nên dự án chỉ thực hiện 4 vụ. Hiệu quả kinh tế của mô hình khá cao: 1.770.000đ - 1.990.000đ/vụ (mỗi vụ từ 35 - 40 ngày). Trung bình một năm trồng 8 vụ thì hiệu quả kinh tế từ 28.320.000đ - 31.840.000đ trên 50m²
Mô hình phù hợp phát triển nông nghiệp đô thị có diện tích sản xuất nhỏ từ 50 - 100m² .Trong quá trình thực hiện dự án có nhiều cá nhân tổ chức tham quan nhờ tư vấn và chuyển giao công nghệ, cụ thể đã tư vấn cho Trung tâm UDTBKHCN Hậu Giang thiết kế nhà trồng rau thủy canh 100m², dự kiến trong năm 2017 xây dựng mô hình trồng rau thủy canh trụ đứng 50m² tại xã Hưng Nhượng huyện Giồng Trôm. Sau khi kết thúc dự án, phòng Nghiên cứu Ứng dụng của Trung tâm đã lập kế hoạch và tổ chức sản xuất trồng rau cung cấp cho cửa hàng và người tiêu dùng trên địa bàn thành phố Bến Tre. Hiện nay nhận thức và nhu cầu sử dụng rau sạch người tiêu dùng rất cao, người tiêu dùng rất quan tâm đến xuất xứ nguồn gốc sản phẩm do đó thị trường tiêu thụ sản phẩm là các cửa hàng bán rau sạch trên địa bàn thành phố Bến Tre. |
