Cần hiểu rõ khái niệm trái chín cây

Ngày đăng: 12-04-2019 | Chuyên mục: Nghiên cứu - Ứng dụng KH&CN | Tác giả: Hồ Văn Lập - Trung tâm Khuyến nông Bến Tre

Trong thời gian gần đây nhiều địa chỉ trên mạng thông tin giới thiệu bán  nhiều loại trái chín cây với chất lượng tuyệt hảo. Vậy đâu là sự thật của vấn đề, chúng ta cùng khảo sát các đặc tính cơ bản của một số trái cây để hiểu rõ hơn các thông tin quảng cáo.

Dựa vào đặc tính sinh lý, sinh hóa sau thu hoạch trái cây được chia thành hai nhóm chính:
- Nhóm có đỉnh hô hấp sẽ chín thêm sau khi thu hoạch.
- Nhóm không có đỉnh hô hấp thì hầu như không chín thêm sau thu hoạch.

Ở nhóm có đỉnh hô hấp như xoài, chuối, đu đủ, sầu riêng, sapô, mít, … nếu để trái chín trên cây sẽ xảy ra hiện tượng thịt trái chín từ trung tâm trái lan dần ra vỏ trái, tạo ra tình trạng chín nhũn ruột trái, trong khi phần thịt trái gần vỏ thì chưa kịp chín. Vì vậy, trái chín cây có chất lượng kém, không đồng đều, mất giá trị thương mại. Nhóm trái cây này cần được thu hoạch lúc trái đủ già, thường trước khi chín cây 5-7 ngày, rồi xử lý cho trái cây chín đồng loạt bằng ethylen ngoại sinh sẽ tiện cho việc phân phối sản phẩm đến người tiêu dùng kịp thời, lúc sản phẩm đạt phẩm chất tối ưu. Nếu thu hoạch sớm hơn (trái chưa già) hương vị trái cây sẽ nhạt nhẽo, chất lượng kém.

Việc dùng chất gây chín như lá cây tươi, vỏ bưởi, than hồng hoặc ethylen, ethephon đều an toàn về vệ sinh thực phẩm. Nếu sử dụng các chất bảo quản khác phải được cơ quan về quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm cho phép.
Ngược lại, đối với nhóm trái cây không có đỉnh hô hấp như cam, quýt, bưởi, nhãn, chôm chôm, vải, vú sữa, bòn bon, dâu, táo,… thì cần thu hoạch lúc trái đủ độ chín để vừa đạt yêu cầu vận chuyển đến nơi tiêu thụ, vừa đảm bảo sản phẩm có chất lượng tốt nhất khi đến tay người tiêu dùng. Nếu thu hoạch sớm hoặc muộn hơn sẽ làm giảm phẩm chất trái cây, đồng nghĩa với giảm giá trị thương mại của sản phẩm.
Nếu bạn là khách hàng muốn mua nhóm trái cây chín thêm sau thu hoạch, bạn cần chú ý độ già chín của sản phẩm. Ví dụ như:
- Đối với sầu riêng Ri 6, Monthong bạn quan sát các đường tách hộc của trái, ở trái đủ già các đường này có màu vàng chiếm 2/3 chiều cao trái tính từ đáy trên lên cuống trái và vỏ trái không bị nhăn khi trái chín.

Sầu riêng Ri 6 đủ độ già để chín đều.

- Đối với sapo bạn quan sát vỏ trái thấy có màu vàng nâu đều, vỏ trái căng mọng không nhăn nheo là trái có chất lượng tốt.
- Đối với xoài cát Hòa Lộc, cát Chu bạn chọn lô trái chín đều, trái no tròn, vỏ trái có các đốm nhỏ do tế bào tinh dầu bị vỡ đến quá nửa trái tính từ đuôi trái lên cuống là trái đủ già và có xử lý chín đồng loạt.

Xoài Hòa Lộc đủ già được xử lý chín tốt.

- Đối với chuối, đu đủ,… bạn chọn trái vừa đủ già được xử lý chín đồng loạt để có chất lượng tốt.
Với nhóm trái cây không chín thêm sau thu hoạch, các bạn chọn trái chín vừa đạt chất lượng tốt nhất, ví dụ:
- Thơm, khóm sẽ chọn trái chuyển màu được 1/3- ½ trái.
- Bưởi da xanh chọn trái tươi, nặng, đáy trái mềm, vỏ trái màu xanh vàng, có các tế bào tinh dầu đã nở.
- Các loại cam quýt khác chọn trái đã chín tốt có màu vỏ đặc trưng lúc chín kỹ để trái có độ ngọt tốt.
- Bòn bon có hạt chọn chùm trái có vỏ đã chuyển màu vàng sáng, còn bòn bon Longkong thì chọn chùm trái có màu vàng đậm là trái đã chín kỹ.
- Đối với chôm chôm Java chọn chùm trái đã chuyển màu đỏ tươi, to chắc, cơm không nhũn nước, ngọt tốt; chôm chôm rong riêng, chôm chôm Tiến Cường chọn trái đã chuyển sang vàng đỏ-đỏ tươi, to chắc, cơm dày, giòn, ngọt; chôm chôm nhãn trái chuyển vàng-đỏ, trái to trung bình, cơm dày, giòn, ráo, tróc và ngọt tốt.

Chôm chôm Tiến Cường đạt độ chín thương phẩm.

- Mận An Phước chọn trái to, thon dài, vỏ đỏ đậm, vị ngọt tốt.

Trên đây là một số thông tin nhằm giúp người tiêu dùng nhận xét khách quan các sản phẩm trái cây ngoài thị trường và định hướng mua sắm được loại trái cây ngon, an toàn.