Mỹ: Sản xuất dược phẩm chống phóng xạ
Các nhà khoa học Mỹ vừa sản xuất được một loại dược phẩm bảo vệ cơ thể khỏi những nguy hại từ phóng xạ. Dược phẩm mới được kỳ vọng giúp phương pháp xạ trị trở nên an toàn hơn đối với các bệnh nhân ung thư cũng như bảo vệ con người trước các sự cố hạt nhân hoặc các vụ khủng bố bằng vũ khí hạt nhân.
Các nhà khoa học đặt tên cho loại dược phẩm mới là CBLB502. Đến nay, người ta đã dùng thử nghiệm dược phẩm này trên một số loại động vật, tạo ra một cơ chế giúp các tế bào khỏe mạnh có thể sống sót được dưới tác động của phóng xạ. Dự định trong thời gian tới, sẽ đưa vào thử nghiệm trên người.
Tia phóng xạ tiêu diệt các tế bào ung thư bằng cách tạo ra những tổn hại, kích thích tế bào tự chết, cơ chế này gọi là apoptosis - lên kế hoạch chết cho tế bào.
Tuy nhiên, trong quá trình xạ trị, các tế bào khỏe mạnh cũng bị giết chết cùng với các tế bào khối u. Chính vì vậy, các bác sĩ X quang luôn phải định vị chính xác nhất các khối u cần tiêu diệt.
Từ việc quan sát cách thức các tế bào ung thư sống sót sau khi xạ trị, các nhà khoa học nảy sinh ý tưởng chế tạo một loại dược phẩm chống lại phóng xạ. Dược phẩm này kiềm chế một loại protein đóng vai trò khởi đầu quá trình tế bào tự chết.
Các nghiên cứu trên động vật cho thấy, dược phẩm CBLB502 bảo vệ các tế bào bên trong tủy xương và có vẻ như không bảo vệ các tế bào khối u ung thư trong quá trình điều trị.
Các nhà khoa học tiêm loại thuốc này vào chuột và khỉ trong vòng 45 phút và 24 giờ trước khi chiếu xạ và thấy rằng, chúng sống lâu hơn những con không được tiêm thuốc.
Những tác dụng phụ
Nguy cơ của việc tránh làm tế bào chết là những tế bào bị chiếu xạ mà không chết có thể phát triển thành tế bào ung thư. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết, đến nay họ không tìm thấy dấu hiệu nào của hiện tượng này trong các thí nghiệm trên chuột.
Ngoài ra, dược phẩm này không có tác dụng phụ rõ ràng nào.
Việc bảo vệ các tế bào khỏe mạnh trước tác động của phóng xạ sẽ cho phép những bệnh nhân ung thư có thể chiếu xạ với liều cao hơn, hoặc điều trị với các phác đồ dài ngày hơn.
Loại thuốc này cũng rất hữu dụng trong việc bảo vệ con người trước các thảm họa phóng xạ, chẳng hạn như Chernobyl, hoặc các vụ đánh bom hạt nhân.
TS Andrei Gudkov, thuộc Viện nghiên cứu Lerner ở Cleveland, Ohio cho biết, họ đã khiến các tế bào khỏe mạnh khởi động được cơ chế tránh tự chết vì bị chiếu xạ như các tế bào ung thư. Họ đã thử tác dụng của thuốc tiêm trước và sau khi chiếu xạ.
Ông nói: Dược phẩm CBLB502 giảm độc tính phóng xạ mà không làm giảm bớt tác dụng điều trị khối u và không làm tăng các chất gây ung thư có liên quan đến phóng xạ trong cơ thể.
TS Joanna Owens, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Ung thư nước Anh nói: Kết quả mà các nhà khoa học Mỹ đạt được thật thú vị và chúng tôi đang chờ theo dõi quá trình thử nghiệm dược phẩm CBLB502 trên người. Nếu như tác dụng chống phóng xạ của CBLB502 phát huy được trên các bệnh nhân ung thư như trong các thí nghiệm thì có thể nói đây là bước tiến rất quan trọng.
Công trình được công bố trên Tạp chí Khoa học.
Theo BBC
