Công nghệ là hàng hóa
Hỏi:
Công nghệ (CN) là một thứ hàng hoá, vậy CN khác hàng hoá thông thường ở điểm nào?
ngo.ha@gmail.com
Đáp:
Sự phát triển như vũ bão của cách mạng khoa học công nghệ (KHCN) đã làm thay đổi nhiều quan niệm cũ, thể hiện qua quan điểm của UNIDO, ESCAP và gần nhất là Luật khoa học và công nghệ, Luật chuyển giao CN.
Theo Luật khoa học và công nghệ: CN là tập hợp các phương pháp, quy trình kỹ năng, bí quyết, công cụ, phương tiện dùng để biến đổi các nguồn lực thành sản phẩm. CN được hiểu là quá trình để tiến hành một công đọan sản xuất, là thiết bị để thực hiện một công việc. Vì vậy CN thường được gắn với: Qui trình CN, Thiết bị CN, Dây chuyền CN.
Do đó ta thấy CN là tất cả những cái gì dùng để biến đổi đầu vào thành đầu ra… cho nên số lượng CN rất nhiều và đa dạng. Nhưng định nghĩa về CN được coi là đầy đủ khi nó bao gồm các nội dung sau: CN là một máy biến đổi; CN là một công cụ; CN là kiến thức; CN là sự hiện thân trong các vật thể.
Theo Luật Chuyển giao CN: CN là giải pháp, quy trình, bí quyết kỹ thuật có kèm hoặc không kèm công cụ, phương tiện dùng để biến đổi nguồn lực thành sản phẩm.
Với 2 khái niệm trên, CN đã trực tiếp tham gia sản xuất để chuyển đổi đầu vào thành đầu ra. Vì cùng một nguồn lực đầu vào giống nhau, nhưng khi sử dụng CN khác nhau thì đầu ra chắc chắn sẽ khác nhau…Do người sản xuất luôn mong muốn có CN mang lại hiệu quả cao hơn, nên CN đã trở thành hàng hóa. Việc mua bán CN đã có từ rất lâu, ngày nay ta thường gọi là chuyển giao CN. Trong xã hội càng phát triển thì họat động chuyển giao CN diển ra rất mạnh mẽ.
Hàng hóa thông thường, theo nghĩa hẹp, hàng hóa là vật chất tồn tại có hình dạng xác định trong không gian và thời gian, có thể trao đổi mua bán được. Theo nghĩa rộng, hàng hóa là tất cả những gì có thể trao đổi, mua bán được.
Như vậy, hàng hóa CN và hàng hóa thông thường đều là hàng hóa…mà trong đời sống xã hội con người thường xuyên trao đổi với nhau. Nhưng CN khác hàng hóa thông thường ở chổ là khi mua bán, nếu không có năng lực mua bán CN sẽ nhận một hậu quả không lường.
Do vậy khi mua hàng hóa CN cần lưu ý: Máy móc thiết bị là một thành phần quan trọng của CN. Mua bán CN thì máy móc thiết bị là thành phần đi kèm, máy móc thiết bị là tài sản hữu hình, CN là tài sản vô hình. Do đó, mua là mua cách làm là tài sản vô hình gồm: Tài liệu; Các đối tượng SHCN; Những bí quyết mà bên mua xét thấy cần phải có nó mới tạo khả năng cạnh tranh cho sản phẩm; Đào tạo cách làm; Hỗ trợ kỹ thuật.
- Hàng hóa CN là tri thức, là cách làm, là bí quyết…việc mua bán thực hiện trên qui tắc trao đổi, gồm 2 phần: Phần có công bố và được bảo hộ (phải mua) và phần không công bố hay không được công bố (doanh nghiệp phải xem xét kỹ mới quyết định mua hay không).
Một số bản chất mua - bán và chuyển giao:
- Người bán đã thu tiền và vẫn còn CN (người bán được tiền nhưng không mất hẳn CN).
- Người mua trả tiền rồi nhưng chưa chắc đã nhận được đầy đủ hàng trong tay.
- Nếu người mua không biết đòi hết quyền thì nhiều khi mất tiền mà không có quyền gì. Do đó bên mua phải có năng lực của bên mua và bên bán cũng phải có năng lực của bên bán.
- Phần lớn doanh nghiệp Việt Nam đều có chuyển giao CN, nhưng ít ai biết đến năng lực của mình.
Gắn quyền và nghĩa vụ: Bên mua có quyền yêu cầu bên bán phải cung cấp đầy đủ, do đó phải nghiên cứu thật kỹ quyền và nghĩa vụ. Nếu không, sẽ mất tiền lúc mua, thiệt hại trong tiếp nhận qui trình sản xuất….
Trung Quốc mua bán CN: 27 tỉ USD/năm, có khách sạn mua bán CN. Thành phố Bắc Kinh có Trung tâm với 63 tòa nhà chào bán CN và giới thiệu nhu cầu mua CN.
Phòng Quản lý CN&ATBX
