Máy bơm chạy bằng sức nước
Đó là chiếc máy bơm xoắn ốc, không dùng điện hay nhiên liệu mà tận dụng sức nước để vận hành. Chiếc máy là sản phẩm của một đề tài nghiên cứu do ThS Vũ Đình Phiên (Trung tâm Cơ điện nông nghiệp và ngành nghề nông thôn, thuộc Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam) thực hiện.
Máy bơm gồm các bộ phận: bánh xe bơm, cuộn ống, vòng xoắn ốc, gầu múc, khung bơm, bàn đạp quay bơm, trục bơm, phao nổi, gối đỡ đầu trục bơm, ống khít quay (đây là bộ phận liên kết để chuyền nước từ trục bơm vào ống dẫn nước lên cao). Máy bơm có hình dáng giống như guồng nước (từng được người dân vùng cao sử dụng để đưa nước lên ruộng) nhưng trên guồng máy bơm gắn thêm các cuộn ống nước xếp hình xoắn ốc.
Đặt xuống suối, guồng tự quay theo sức đẩy của nước, mỗi vòng sẽ lấy một lượng nước và không khí vào ống cuộn. Cứ theo các vòng quay của guồng, lượng nước và không khí liên tục đi vào ống sẽ dồn ép tạo ra áp suất lớn nhất ở vòng quay cuối cùng, đẩy nước phụt qua ống xả lên cao. Trục bơm luôn quay còn ống dẫn nước lên cao phải cố định; ống khít quay được cấu tạo đặc biệt để nước tuy dưới áp suất lớn nhưng không bị phụt rỉ ra ngoài. Vỏ ống khít quay làm bằng thép, các bộ phận liên kết được chế tạo bằng cao su, đồng, thép không gỉ; hai ổ bi là loại có chất lượng cao, ngăn được nước không vào bi, không phải bơm mỡ.
Trong điều kiện tốc độ dòng chảy khoảng trên dưới 1,3m/s, máy bơm có thể vận chuyển được trên 200m3 nước/ngày đêm, lên độ cao tối đa là 9m. Vật liệu để làm máy bơm chủ yếu là nhựa, gỗ, khung làm bằng thép được sơn chống gỉ. Máy bơm được đặt trên phao nổi hoặc trên bệ cố định, dễ dàng điều chỉnh, tháo dỡ, di chuyển.
KS. Phạm Văn Rỡ, Tổng thư ký Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Yên Bái đánh giá máy bơm xoắn ốc rất phù hợp với vùng cao. Do thiết bị vận hành bằng sức nước, nên người dân sẽ giảm được các khoản chi phí xăng dầu hay điện năng chạy máy. Không dùng nhiên liệu cũng có nghĩa là máy hoàn toàn không gây ô nhiễm môi trường, nên cũng góp phần bảo vệ hệ sinh thái đa dạng ở các sông, suối vùng cao.
Máy bơm đã được lắp đặt tại huyện Văn Chấn, Yên Bái. Giá máy bơm xoắn ốc hiện vào khoảng 6-7 triệu đồng, và một cánh đồng chỉ cần một máy bơm là đủ. Năm 2009-2010, công nghệ máy bơm xoắn ốc sẽ được chuyển giao cho tỉnh Yên Bái để sản xuất đại trà.
Mọi chi tiết xin liên hệ: Trung tâm Cơ điện nông nghiệp và ngành nghề nông thôn. Địa chỉ: 54/102 Trường Chinh - Đống Đa - Hà Nội. Tel: 04.38689889; 0989191788. Fax: 04.38689131.
Theo Tạp chí HĐKH
