Phòng trừ sâu nái-dịch hại đang phát triển và gây hại trên cây dâu
Từ lâu, sâu nái được xem là một loại sâu hại thứ yếu, gây hại trên dừa với mật độ rãi rác không đáng kể nên không được nông dân quan tâm. Tuy nhiên, hiện nay sâu nái đang bộc phát gây hại với mật số rất cao. Trong tháng 6/2013, Chi cục Bảo vệ thực vật đã phát hiện sâu nái phát triển và gây hại trên hàng trăm ha dừa ở xã Hưng Nhượng huyện Giồng Trôm và trên cây dâu ở xã Tiên Long, huyện Châu Thành. Ngoài ra, chúng còn phá hại nhiều loại cây trồng khác như chôm chôm, chuối,… Đây là một hệ quả của sự biến đổi khí hậu cùng với sự lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật đưa đến hệ sinh thái ngoài thiên nhiên bị phá vỡ.
Sâu nái có tên khoa học Parasa lepida, thuộc họ Limacodidae, bộ Lepidoptera (cánh vẩy). Trưởng thành sâu nái là một loài bướm màu xanh lá cây, có một đốm màu nâu ở gần cạnh trước và dọc cạnh ngoài của cánh trước và cánh sau có một đường viền lớn màu nâu nhạt với đường viền màu nâu đậm ở phía ngoài. Bướm sải cánh 35-40mm. Sâu non màu xanh lá cây, có kích thước lớn, dài khoảng 25-30mm, Có nhiều chùm lông sắp xếp đều đặn dọc theo thân sâu, 4 chùm lông ở gần đầu và phía sau đuôi màu đỏ và ngắn. trên thân có nhiều lông. Nhộng dài khoảng 15mm, được bao bọc bởi kén màu nâu, bên ngoài phủ một lớp tơ trắng. Trứng trơn láng có hình tròn hoặc bầu dục, thường được đẻ thành từng nhóm từ 10-20 trứng.
Bướm thường vũ hóa vào buổi chiều. Bướm đẻ trứng riêng lẻ hoặc từng ổ trên lá. Bướm hoạt động về đêm và bị thu hút bởi ánh sáng đèn. Sâu non gặm biểu bì lá, tuổi sâu càng lớn sức ăn càng mạnh, ăn khuyết cả lá. Mật độ cao, sâu ăn toàn bộ lá làm cây xơ xác, không quang hợp dẫn đến giảm năng suất. Sâu nái thường ăn những lá bánh tẻ và lá già. Ban ngày sâu nằm bất động ở mặt dưới lá. Sâu rất ngứa khi chạm phải vì các lông nhọn và dễ gãy trong da, chổ gãy của lông sẽ tiết ra chất độc dị ứng với da. Sâu nái là loại đa ký chủ, chúng gây hại trên nhiều loại cây trồng như dừa, dâu, chôm chôm, chuối, dừa nước,… vì thế khả năng lây lan rất nhanh.
*Biện pháp phòng trừ
- Kích thước sâu nái khá lớn nên có thể dễ dàng phát hiện sự hiện diện của sâu non và nhộng trên cây trồng, bắt bằng tay tiêu diệt chúng. Tuy nhiên, sâu có thể gây ngứa nên sử dụng bao tay khi bắt.
- Sử dụng thuốc gốc Cúc tổng hợp như Sherpa, Decis, Cyperan,…phun khi sâu xuất hiện mật độ cao.
Nguyễn Thị Nguyệt
Chi cục Bảo vệ thực vật
