Các giải pháp bảo vệ và khai thác hợp lý loài vọp (Geloina coaxans) ở Bến Tre
Vọp sông (Geloina coaxans) là loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ, thuộc họ Corbiculidea, phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ thích hợp từ 15-32 độ C. Vọp sống ở nguồn nước sạch không bị ô nhiễm, độ mặn thích hợp từ 10-30 %o, độ trong < 60cm, độ pH 7,5-8,5, chất đáy bùn nhão. Thức ăn chủ yếu của vọp là nguồn thực vật đơn bào, phù du thực vật, tảo đáy, ấu trùng của động vật khác, mùn bả hữu cơ, muối khoáng…
Gần đây, diện tích rừng ngập mặn được khai thác để nuôi trồng thủy sản có hiệu quả kinh tế cao đã làm ảnh hưởng đến sản lượng tự nhiên của loài vọp, vì thế loài vọp tự nhiên này có nguy cơ cạn kiệt. Để khắc phục hiện trạng trên, năm 2011, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III đã chủ trì thực hiện đề tài “Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái, phân bố và đề xuất các giải pháp bảo vệ và khai thác hợp lý loài vọp Geloina coaxans (Gmelin, 1791) ở Bến Tre” trong thời gian 24 tháng (từ tháng 09/2011-09/2013).
Trong khuôn khổ thực hiện đề tài, ngày 2/3/2012, ban chủ nhiệm đã tổ chức hội thảo kỹ thuật “Xây dựng mô hình nuôi vọp thương phẩm có sự tham gia của cộng đồng” tại hội trường UBND xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre. Hội thảo giới thiệu về mục tiêu, nội dung của đề tài, kỹ thuật nuôi vọp thương phẩm trong ao đất và trong rừng ngập mặn, khai thác bảo vệ môi trường rừng ngập mặn và nguồn lợi vọp. Thông qua buổi hội thảo, ban chủ nhiệm đề tài đưa ra các tiêu chí để lựa chọn người dân tham gia các mô hình nuôi vọp thương phẩm cộng đồng. Theo đề cương được duyệt đề tài bố trí 3 điểm thí nghiệm như sau:
1. Vùng nuôi ương vọp giống (trong khu rừng ngập mặn): diện tích 225 m2, bố trí 3 mật độ (60 con vọp giống/m2, 80 con vọp giống/m2, 100 con vọp giống/m2) mỗi mật độ bố trí 3 đăng (kích thước mỗi đăng 5 x 5m). Số lượng con giống là 18.000 con tương đương với 220 kg vộp giống (82 con vọp giống/kg).
2. Vùng nuôi vọp thương phẩm trong rừng ngập mặn: diện tích 600 m2, bố trí 2 mật độ (20 con vọp giống/m2, 40 con vọp giống/m2) mỗi mật độ bố trí 3 đăng (kích thước mỗi đăng 10 x 10m). Số lượng con giống là 18.000 con.
3. Vùng nuôi vọp thương phẩm trong ao đất: diện tích 225 m2, bố trí 3 mật độ (20 con vọp giống/m2 , 30 con vọp giống/m2, 40 con vọp giống/m2) mỗi mật độ bố trí 3 đăng (kích thước mỗi đăng 5 x 5m). Số lượng con giống là 6.750 con.
Sau buổi hội thảo người dân nhiệt tình đăng ký tham gia thực hiện mô hình nuôi vọp. Việc phát triển nghề nuôi vọp góp phần mang lại hiệu quả về mặt kinh tế tăng thu nhập cho nông dân, tạo công ăn việc làm đồng thời cải thiện môi trường xung quanh do những đối tượng khác mang lại như nuôi tôm sú, tôm thẻ, cua… Đặc biệt, nghề nuôi này còn góp phần khôi phục nguồn lợi thủy sản địa phương.
Ks.Tường Khanh