Hạn chế hiện tượng rụng hoa, trái non do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới

Ngày đăng: 10-06-2018 | Chuyên mục: Nghiên cứu - Ứng dụng KH&CN | Tác giả: Ks. Lê Văn Đơn - Phòng Nông nghiệp và PTNT Chợ Lách

Sản xuất nghịch vụ là lợi thế của nông dân đồng Bằng Sông Cửu Long nhằm nâng cao giá trị sản xuất và hiệu quả đầu tư. Tuy nhiên, rũi ro thường rất lớn vì mùa vụ tập trung trong những tháng mưa, lũ.

Hiện tượng rụng hoa, trái non cây ăn trái gần đây đã trở thành một đề tài nóng được bàn luận trên diễn đàn và cũng đã có nhiều giải pháp căn cơ khắc chế được một số hiện tượng do rụng sinh lý, rụng lược (so) trái, rụng do sâu bệnh... còn hiện tượng rụng hoa, trái non hàng loạt do tress (sốc) sau những cơn mưa trái mùa trong kỳ nắng hạn hay những đợt mưa dầm nhiều ngày liên tục hoặc các hiện tượng thời tiết bất thường khác đang là nổi lo của người làm vườn hiện nay. Trong đó, áp thấp nhiệt đới thường hay làm cho cây trồng dễ bị tổn thương, nhất là vào giai đoạn ra hoa đậu trái.

 

Áp thấp nhiệt đới đa phần đều làm cho hoa và trái non rụng hàng loạt sau cơn mưa kéo dài nhiều ngày, thiệt hại có khi hơn 90%. Nguyên nhân của hiện tượng này được bắt nguồn từ nhiều yếu tố với mối quan hệ chặt chẽ nhau. Xét về áp thấp nhiệt đới thì thường kéo dài từ 2-4 ngày, tuy mưa không lớn nhưng rĩ rã suốt ngày đêm, bầu trời luôn âm u, nhiệt độ xuống thấp, ẩm độ lại cao, nên ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của cây trồng, nhất là hệ thống rễ.

Rụng trái non chôm chôm.

Rễ có 3 nhiệm vụ chính quan trọng, đó là hô hấp, hấp thu dinh dưỡng và hút nước. Để rễ hô hấp tốt trong đất cần phải có lượng không khí nhất định, nhất là hàm lượng oxy, nhưng khi mưa kéo dài nhiều ngày thì lượng nước lại chiếm những khoảng trống chứa không khí trong đất làm cho rễ bị thiếu dưỡng khí nên hô hấp kém hoặc rễ bị ngộp do thiếu oxy và khi quá trình hô hấp không diễn ra sẽ không tạo được các chất (ion) trao đổi để thực hiện quá trình hấp thu dinh dưỡng cần thiết nên cây sẽ bị thiếu hụt dinh dưỡng. Riêng việc hút nước của rễ cũng đóng vai trò quan trọng nhằm để vận chuyển các dinh dưỡng hấp thu được (còn gọi là nhựa nguyên) lên lá, nhưng việc hút thu nước của rễ phần lớn lại lệ thuộc vào hoạt động thoát hơi nước của lá (hơn 98% nước hút thu từ rễ được thoát ra ngoài qua lá) và ánh sáng mặt trời là yếu tố giúp lá hoạt động tốt, nên khi áp thấp nhiệt đới xảy ra nhiều ngày với bầu trời âm u không nắng thì quá trình thoát hơi nước của lá lại không diễn ra. Do đó, với tác động của áp thấp nhiệt đới cây trồng gần như ngưng hoạt động hoàn toàn, trong đó hệ thống rễ bị ảnh hưởng nhiều nhất và khi kết thúc đợt áp thấp cây trồng lại rơi vào hiện tượng bị tress, các chất ức chế sinh trưởng (Axit abxixic) được sản sinh nhiều hơn các chất kích thích sinh trưởng (Auxin) nên các tầng rời ở lá, hoa, trái được hình thành và xảy ra hiện tượng rụng hàng loạt sau đó, nhất là hoa và trái non. Ngoài ra, do rễ bị tổn thương kết hợp với ẩm độ không khí cũng như trong đất cao nguồn bệnh phát triển mạnh góp phần làm cho cây trồng càng thêm bị “sốc”.

Rụng trái non sầu riêng.

Để hạn chế hiện tượng rụng hoa, trái non do nguyên nhân trên cần thực hiện ngay các giải pháp ứng phó sau.
Thứ nhất, nông dân cần thường xuyên cập nhật thông tin dự báo thời tiết trên các phương tiện báo đài, mạng viễn thông hiện tại cũng liên tục cập nhật khá chính xác trên các thiết bị di động; còn trên mạng internet vào trang dự báo thời tiết trung ương để biết thông tin dự báo 3 ngày, 10 ngày, tháng, quý, mùa... từ đó sẽ biết được phần nào những yếu tố thời tiết bất thường có thể xảy ra để chủ động ứng phó.
Thứ hai, khi có dự báo áp thấp nhiệt đới cần áp dụng ngay các biện pháp sau.
- Tuyệt đối không được bón phân cho dù đã đến kỳ bón.
- Nếu có thể nên tìm cách hạn chế tối đa lượng nước mưa xâm nhập vào hệ thống rễ bằng cách đậy mủ gốc đối với cây đang có trái non, xẻ ránh thoát nước (nếu có điều kiện) và bơm thoát nước triệt để trong mương vườn.
Thứ ba, sau khi dứt mưa, áp thấp nhiệt đới tan đi.
- Cần tiến hành phun ngay các chất kích thích sinh trưởng như NAA, GA3 với nồng độ thấp 10-20ppm lên các chùm hoa, trái non, phun 2 lần cách nhau 7-10 ngày kết hợp với thuốc ngừa bệnh gốc hexaconazol, carbendazym...
- Khai thoát nước các nơi trũng, đọng nước;
- Khi thấy cây ổn định thì tiến hành bón phân gốc kết hợp phun dinh dưỡng qua lá theo giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây.
Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia năm 2018 sẽ có từ 12-14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó sẽ có từ 4-6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền. Để chủ động ứng phó cần áp dụng tốt các giải pháp trên sẽ giảm tối đa thiệt hại, mức độ ảnh hưởng có khi không quá 10%.