Công nghệ ứng dụng trong công tác an toàn vệ sinh lao động
Trong bối cảnh của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, sự phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đã làm thay đổi công nghệ sản xuất nhất là các ngành công nghiệp điện tử, bán dẫn, lắp ráp, năng lượng tái tạo... Do vậy công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) đòi hỏi phải nắm bắt được cơ hội thay đổi công nghệ sản xuất, quản lý, tiếp cận với các chuẩn quốc tế, chủ động hoàn thiện cơ chế, chính sách, cập nhật các tiêu chuẩn mới, đào tạo, nâng cao chất lượng người lao động có kỹ năng lao động, có tác phong làm việc công nghiệp, ý thức kỷ luật lao động theo xu hướng công nghiệp hiện đại đồng thời chú trọng chăm sóc sức khỏe cho người lao động để thích ứng với những thay đổi trong tình hình mới.
 |
|
Ảnh: antoanphianam.vn. |
Ngày 19 tháng 3 năm 2024, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị 31-CT/TW đối với công tác ATVSLĐ trong tình hình mới. Chỉ thị nêu rõ chỉ tiêu phấn đấu giảm tai nạn lao động (TNLĐ), nhất là TNLĐ nghiêm trọng, tỷ lệ TNLĐ chết người giảm ít nhất 4%/năm; số người lao động làm việc trong môi trường tiếp xúc với các yếu tố có nguy cơ được khám, phát hiện bệnh nghề nghiệp tăng ít nhất 5%/năm; số cơ sở phát sinh yếu tố có hại được quan trắc môi trường lao động tăng ít nhất 5%/năm. Đề nghị quản lý chặt chẽ các dịch vụ huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động, đồng thời, khám sức khoẻ định kỳ, khám và phát hiện bệnh nghề nghiệp; kiểm định máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động.
ATVSLĐ là giải pháp phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm nhằm bảo đảm không xảy ra thương tật, tử vong và các yếu tố có hại gây bệnh tật, làm suy giảm sức khỏe đối với con người trong quá trình lao động. Nói cách khác an toàn lao động chính là giải pháp để không xảy ra tai nạn trong quá trình lao động, còn vệ sinh lao động là giải pháp để giúp người lao động không bị các bệnh liên quan đến ngành nghề đang làm.
Công nghệ ứng dụng trong công tác ATVSLĐ đang phát triển và mang lại nhiều cơ hội và thách thức cho việc bảo vệ sức khỏe và an toàn của người lao động. Dưới đây là một số công nghệ mới và xu hướng trong lĩnh vực này:
Trí tuệ nhân tạo (AI): Sử dụng công nghệ giám sát camera tập trung, tích hợp tính năng phân tích video thông minh để cung cấp giải pháp giám sát toàn diện và an ninh cho các khu vực sản xuất, xây dựng và cơ sở hạ tầng quan trọng nhằm phát hiện sự cố, hành vi mất an toàn, sức khỏe của người lao động và vận hành không đảm bảo. Đồng thời AI có thể cung cấp thông tin về biện pháp ATVSLĐ, hỗ trợ người quản lý đưa ra quyết định và giải pháp khắc phục khi có sự cố hoặc vi phạm mất an toàn.
Công nghệ đeo được: Mũ bảo hiểm thông minh: Được trang bị cảm biến để theo dõi nhiệt độ, độ ẩm và lực tác động, những chiếc mũ bảo hiểm này có thể cung cấp cảnh báo sớm về các mối nguy hiểm tiềm ẩn và giúp ngăn ngừa say nắng, kiệt sức hoặc chấn thương đầu. Thiết bị đeo sinh trắc học: Các thiết bị như đồng hồ thông minh và máy theo dõi thể dục có thể theo dõi các dấu hiệu quan trọng của người lao động, bao gồm nhịp tim, huyết áp và nhiệt độ cơ thể, cho phép người sử dụng lao động xác định và giải quyết các mối quan tâm sức khỏe tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nguy kịch. Bộ đeo ngoài xương: hỗ trợ nâng vật nặng, giảm nguy cơ chấn thương cơ xương và cải thiện năng suất tổng thể.
Robot và tự động hóa: Robot cộng tác: Được thiết kế để hoạt động cùng với công nhân để hỗ trợ các nhiệm vụ đòi hỏi độ chính xác, sức mạnh hoặc độ bền, giảm nguy cơ chấn thương và mệt mỏi. Kiểm tra an toàn tự động: Máy bay không người lái và các thiết bị điều khiển từ xa có thể được sử dụng để kiểm tra các khu vực nguy hiểm hoặc khó tiếp cận, giảm thiểu sự tiếp xúc của người lao động với các mối nguy hiểm tiềm ẩn. Thuật toán học máy: Các thuật toán nâng cao giúp phân tích dữ liệu tại nơi làm việc để xác định các mẫu và dự đoán các sự cố an toàn tiềm ẩn, cho phép người sử dụng lao động thực hiện các biện pháp chủ động để ngăn ngừa tai nạn.
Internet vạn vật (Internet of Things-IoT) được kết nối đến nơi làm việc: Cảm biến IoT có thể liên tục theo dõi các điều kiện tại nơi làm việc, chẳng hạn như chất lượng không khí, nhiệt độ và mức độ tiếng ồn, cảnh báo người sử dụng lao động về các mối nguy hiểm tiềm ẩn và cho phép hành động khắc phục theo thời gian thực. Bảo trì thiết bị: Các hệ thống bảo trì dự đoán hỗ trợ IoT có thể phân tích dữ liệu thiết bị để xác định các hỏng hóc hoặc trục trặc tiềm ẩn trước khi chúng xảy ra, giảm nguy cơ tai nạn và thời gian chết. Theo dõi và liên lạc của công nhân: Các thiết bị IoT có thể giúp theo dõi vị trí của người lao động, đặc biệt là ở các khu vực nguy hiểm hoặc vùng sâu vùng xa, đồng thời tạo điều kiện giao tiếp giữa công nhân và người giám sát, đảm bảo rằng mọi người đều nhận thức được các mối nguy hiểm tiềm ẩn và các tình huống khẩn cấp.
Công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR): Đào tạo nhận biết mối nguy: Người lao động có thể sử dụng VR hoặc AR để xác định các mối nguy tiềm ẩn trong môi trường mô phỏng, giúp họ phát triển các kỹ năng nhận biết mối nguy nhạy bén có thể được áp dụng tại nơi làm việc thực tế. Mô phỏng ứng phó khẩn cấp: VR và AR có thể tạo ra các tình huống khẩn cấp thực tế, chẳng hạn như hỏa hoạn, tràn hóa chất hoặc thiên tai, cho phép người lao động thực hành các kỹ năng ứng phó và cải thiện sự sẵn sàng cho các trường hợp khẩn cấp trong cuộc sống thực. Đào tạo vận hành thiết bị: Sử dụng VR hoặc AR, nhân viên có thể học cách vận hành máy móc hoặc thiết bị phức tạp trong môi trường ảo, an toàn trước khi xử lý thiết bị thực tế.
Dữ liệu lớn và phân tích dự đoán: Phân tích dữ liệu thương tích và bệnh tật: Bằng cách kiểm tra dữ liệu lịch sử, các tổ chức có thể xác định các mẫu, xác định các khu vực quan tâm và phát triển các chiến lược được nhắm mục tiêu để giảm các mối nguy hiểm tại nơi làm việc. Đánh giá hiệu quả của các can thiệp an toàn: Bằng cách theo dõi tác động của các sáng kiến an toàn, các tổ chức có thể xác định chiến lược nào hiệu quả nhất và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu để tối ưu hóa các chương trình an toàn của họ. Xác định các chỉ số hàng đầu: Bằng cách phân tích dữ liệu về các sự cố gần như bỏ lỡ, bảo trì thiết bị và hành vi của người lao động, các tổ chức có thể xác định các chỉ số hàng đầu về các sự cố an toàn tiềm ẩn và thực hiện các biện pháp chủ động để ngăn ngừa tai nạn.
Theo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, trong năm 2023, cả nước đã xảy ra 7.394 vụ tai nạn lao động, có 662 vụ tai nạn lao động chết người, số người chết vì tai nạn lao động là 699 người, số người bị thương nặng do tai nạn lao động là 1.720 người. Về bệnh nghề nghiệp, năm 2023 khám, phát hiện 696 trường hợp bệnh nghề nghiệp, chiếm khoảng 0,1% số người được khám, số lao động được giám định bệnh nghề nghiệp năm 2023 là 600 người, số người lao động được khám sức khỏe năm 2023 là hơn 2,4 triệu người, tỷ lệ sức khỏe loại yếu loại 4 và 5 là 8,9%.
Điều này cho thấy rõ về tình trạng ATVSLĐ ở nước ta vẫn đang tồn tại nhiều vấn đề và thách thức. Do đó, việc đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, sử dụng trang thiết bị bảo đảm ATVSLĐ, cải thiện môi trường, điều kiện làm việc cho người lao động, chú trọng công tác nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao, áp dụng các biện pháp kỹ thuật, công nghệ tiên tiến để cải thiện môi trường và điều kiện làm việc cho người lao động, đặc biệt là trong những ngành nghề, lĩnh vực có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề, tạo ra sự thay đổi tích cực trong công tác đảm bảo ATVSLĐ.
